ความงดงามในชีวิต… นิยามและความหมายของความสุขในทัศนคติของแต่ละคน มักจะมาจาก “มุมมองต่อความหมายในชีวิต” ที่มนุษย์แต่ละคนซึมซาบประสบการณ์ชีวิตจากช่วงเวลาหนึ่ง และนำมาเป็นกรอบในการแสวงหา “ความงดงามในชีวิต” ให้ตนได้พึงใจและถูกเติมเต็มส่วนที่ตนเชื่อว่าขาดหายไป
ภาพยนต์รางวัล Oscar ปี 2000 เรื่อง American Beauty ได้ตีแผ่ ถ่ายทอดและเสียดสี “ความงดงามในชีวิต” ที่ดึงออกมาจากครอบครัวอเมริกันชนชั้นกลาง ให้เห็นทัศนคติที่เปราะบางต่อสายสัมพันธ์ในครอบครัว จนเห็นประสบการณ์และทัศนคติที่ก่อเกิดต่อเนื่องตกทอดเกี่ยวพัน กลายเป็นวิกฤตและหายนะแห่งชีวิตอันเปราะบางเสมอ…
American Beauty เป็นหนังอีกเรื่องหนึ่งที่เล่าเรื่องด้วยกระแสสำนึก หรือ Stream of Consciousness ผ่านมุมมองและทัศนคติของตัวละครเอก คือ Lester Burnham ซึ่งรับบทโดย Kevin Spacey ผู้กำลังเผชิญกับวิกฤตวัยกลางคนในวัย 40 ต้นๆ ที่กำลังสับสนกับความหมายในชีวิต และพบว่ารอบข้างของเขามีแต่ความขุ่นข้องน่าเบื่อหน่ายเต็มไปหมด… แม้แต่ตัวเอง
ส่วน Carolyn Burnham ภรรยาของ Lester Burnham ผู้ยึดอาชีพนายหน้าขายบ้านและโหยหาความสำเร็จ โดยใส่ความพยายามด้วยการลงทุนลงแรงไปกับสิ่งที่หวังอย่างมาก โดยเฉพาะการสร้างภาพความสมบูรณ์แบบของบ้านทุกหลังที่เธอเตรียมเสนอขายลูกค้า รวมทั้งบุคลิกภาพของตัวเองและภาพลักษณ์ครอบครัว ที่เธอเชื่อว่าตัวเองจัดการและประคับประครองได้ดีเยี่ยม ด้วยพลังและความสามารถของตัวเอง โดยมีสามีขี้หงุดหงิดขวางโลก กับลูกหน้าบูดๆ ท่าทางเหนื่อยหน่ายพ่อแม่ตลอดเวลาอยู่รอบข้าง… แต่เธอก็พยายามในแบบของเธออย่างเชื่อมั่น
Jane Burnham คือสาววัยรุ่นที่เติบโตมากับพ่อแม่ที่คุยกันเหมือนเกลียดกัน และสามารถระบายอารมณ์ใส่กันเหมือนโกรธกันอยู่ตลอดเวลา และคิดว่าพ่อแม่น่าเบื่อหน่ายจนสะสมเป็นความขุ่นเคืองไร้ทางเลือกให้ตัวเอง แม้ไม่รู้ว่าทางเลือกอื่นที่อยากได้นั้นคืออะไรก็ไม่รู้
ครอบครัว Burnham มีเพื่อนบ้านย้ายมาอยู่ใหม่ เป็นครอบครัวนายทหารนาวิกโยธินระดับนายพันชื่อ Frank Fitts ผู้มีภรรยาชื่อ Barbara Fitts ที่มีอาการเหม่อลอยตลอดเวลาแม้จะพยายามทำหน้าที่แม่บ้านของตัวเอง… ส่วนลูกชายของครอบครัว Fitts ชื่อ Ricky Fitts เองก็มีพฤติกรรมแปลกๆ รวมทั้งการแอบถ่ายคลิป โดยมีกล้องบันทึกวิดีโอติดมือแทบจะตลอดเวลา
บรรยากาศในครอบครัว Fitts จะมี Frank Fitts เป็นศูนย์กลางแบบทหารเคร่งระเบียบวินัย และดูแลครอบครัวแบบอำนาจนิยมแบบทหาร… ซึ่งหนังฉายภาพบรรยากาศชั่วโมงครอบครัวของบ้าน Fitts โดยมี Frank Fitts นั่งถือรีโมททีวีอยู่ตรงกลาง โดยมีภรรยาและลูกนั่งอยู่สองฟาก… เสียดสีอำนาจนิยมในครอบครัวผ่านรีโมททีวี
ส่วนชั่วโมงครอบครัวของบ้าน Burnham… หนังฉายภาพโต๊ะอาหารมื้อค่ำตัวยาว ที่มี Carolyn และ Lester นั่งอยู่ตรงข้ามกันแบบหัวโต๊ะท้ายโต๊ะ โดยมีลูกสาววัยรุ่นอย่าง Jane นั่งอยู่ตรงกลาง พร้อมเสียงเพลงตามรสนิยมของ Carolyn Burnham ผู้เชื่อว่าตัวเองเลือกสรรทุกอย่างเพื่อทุกคนและตัวเองในครอบครัวมาแล้วอย่างดี
บทหนังทั้งเรื่องมีการฝังสารแฝงเพื่อตีแผ่ทัศนคติของแต่ละคน ที่นิยามความหมายของชีวิต ผ่านประสบการณ์ชีวิตและการเลี้ยงดู… ตัวละครในหนังเรื่องนี้ทุกคนจึงดูเป็นปุถุชนที่พบเห็นในทุกสังคมและครอบครัว… ไขว่คว้าสิ่งหนึ่งมาทดแทนสิ่งหนึ่ง เหมือนพฤติกรรมของ Frank Fitts ที่กดดันลูกเมียด้วยอำนาจ เพราะเชื่อว่าจะปกป้องอนาคตลูกให้สวยงามได้ ทั้งๆ ที่ลูกชายของเขาแอบขายกัญชา โกงตัวอย่างปัสสาวะที่ส่งตรวจ และมีพฤติกรรมละเมิดสิทธิ์คนอื่นอย่างไม่ใยดีจากพฤติกรรมบันทึกวิดีโอทุกอย่างทุกคนที่อยากถ่ายเก็บไว้เฉยๆ
ยิ่งเป็นพฤติกรรมของ Lester Burnham ที่จินตนการถึงเพื่อนลูกสาวในเชิงชู้สาว และแสดงกิริยาไม่ยี่หระกับภรรยาและลูกว่าจะคิดยังไงกับตัวเอง รวมทั้งการประชดชีวิตด้วยการลาออกจากงานที่ทำมานับสิบปี แล้วไปสมัครงานในร้านอาหารฟาสต์ฟู๊ด
ตัวละครทุกตัวในหนังเรื่องนี้จึงถ่ายทอดความเจ็บปวดในชีวิตของตัวเองออกมาให้คนดูได้เห็นและคิดต่อเอาเองว่า… ความงดงามในชีวิตตามแบบฉบับของครอบครัวอเมริกัน หรือความงดงามในชีวิตของคนทั้งโลกนั้น… ทำไมจึงพบเห็นร่องรอยความขุ่นเคืองคับแค้นและโกรธเกรี้ยว สะสมอยู่ในสายสัมพันธ์ที่ควรจะงดงามโอบอ้อมต่อกันไม่ใช่หรือ
American Beauty ทำออกมาได้ยอดเยี่ยมจากทุนสร้าง 15 ล้านดอลลาร์สหรัฐ แต่กวาดรายได้ไปมากถึง 353.6 ล้านดอลลาร์สหรัฐ และยังกวาดไป 5 รางวัลใหญ่ทั้ง Best Picture หรือ ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม… Best Director หรือ ผู้กำกับภาพยนตร์ยอดเยี่ยม… Best Actor หรือ นักแสดงนำชายยอดเยี่ยม ของ Kevin Spacey… Best Original Screenplay หรือ บทภาพยนตร์ต้นฉบับยอดเยี่ยม… และ Best Cinematography หรือ รางวัลถ่ายภาพยอดเยี่ยม…
ผมไม่เล่าเนื้อเรื่องต่อน๊ะครับ เผื่อท่านที่ยังไม่เคยดูจะได้กลับไปหาดูแบสนุกๆ บอกได้แต่เพียงว่า… ตอนจบของเรื่องหักมุมหลายประเด็น และพลิกล็อคจบด้วยความตายของใครบางคน เพื่อชดเชยให้ความลับส่วนตัวของใครบางคน… ที่อับอายความเปราะบางสับสนของตัวเองจนไม่กล้าให้คนที่ล่วงรู้มีชีวิตอยู่ต่อไปได้
สุขสันต์วันอาทิตย์ครับ!
References…
