Blue Ocean หรือ น่านน้ำสีฟ้า… ถือเป็นศัพท์เฉพาะทางธุรกิจ และ การจัดการเชิงกลยุทธ์ที่ใช้เรียกพื้นที่ทางการตลาดที่ยังใหม่สด และ มีความต้องการของลูกค้ามากพอที่จะทำกำไรได้เป็นกอบเป็นกำโดยไร้คู่แข่ง… ซึ่งจะต่างจากน่านน้ำสีแดง หรือ น่านน้ำสีเลือด หรือ Red Ocean อันเป็นพื้นที่ๆ มีการแข่งขันสูง และ ได้เห็นการเสียเลือด กระอักเลือด และ กลืนเลือดของธุรกิจที่เข้าแข่งขันที่ยังรอดอยู่… Blue Ocean จึงเป็นตลาดในฝันของคนทำธุรกิจที่หวังว่าจะเข้าถึงได้ก่อนที่มันจะกลายเป็น Red Ocean ที่มักจะเกิดตาม Blue Ocean มาเสมอ… ไม่ช้าก็เร็วจนถึงเร็วมาก
ความจริง… Blue Ocean และ Blue Ocean Strategy ถือว่าเป็นกลยุทธ์ และ นโยบายหลักเสาสำคัญของทุกโมเดลธุรกิจไปหมดแล้วตั้งแต่กระแสการปฏิวัติอุตสาหกรรมยุคที่ 4 หรือ การปฏิวัติดิจิทัลได้เริ่มขึ้นตั้งแต่สิ้นศตวรรษที่ 20… การพูดถึง Blue Ocean และหรือ Blue Ocean Strategy ซึ่งเป็นนิยามที่ถูกเผยแพร่อย่างสำคัญผ่านหนังสือ Blue Ocean Strategy ของ W. Chan Kim และ Renée Mauborgne ซึ่งผู้เขียนทั้งสองเป็นศาสตราจารย์จากสถาบัน INSEAD หรือ Institut Européen d’Administration des Affaires… ซึ่งหนังสือ Blue Ocean Strategy ถือเป็นหนึ่งในหนังสือแนะนำหลักที่ผู้บริหารธุรกิจควรต้องอ่านให้จบ…
ปัญหาในประเด็นนิยาม–ความหมาย–ขอบข่าย–แนวคิดของ Blue Ocean และ Blue Ocean Strategy จึงไม่ได้อยู่ที่การทำความเข้าใจว่าจะวิเคราะห์มาอย่างไร หรือ หาเจอได้อย่างไร… เพราะคำว่า Blue Ocean เข้าใจได้ง่ายๆ ว่าเป็นที่ๆ มีลูกค้าเยอะแต่ไม่มีคู่แข่งอยู่ก็ถือว่าเป็น Blue Ocean ได้หมด… แต่ปัญหาจริงๆ ของ Blue Ocean จะเป็นปัญหาเรื่องการสำรวจ และ ค้นพบ ซึ่งส่วนใหญ่จะหาให้พบด้วยเครื่องมือวิเคราะห์ธุรกิจพื้นๆ อย่าง SWOT หรือ TOWS ได้ไม่ง่าย
Sharon Rice ผู้อำนวยการของ .orgSource และ ผู้เชี่ยวชาญกลยุทธ์องค์กรชี้ว่า… Blue Ocean จะเจอได้ก็ต่อเมื่อท่านได้ผ่าน หรือ ข้ามน่านน้ำที่เต็มไปด้วยฝูงฉลามเสียก่อน ซึ่ง “น่านน้ำสีเลือด หรือ Red Ocean” ก็คือตลาดปัจจุบันที่มีกฎเกณฑ์ และ ข้อจำกัดในการแข่งขันอยู่เดิมอย่างซับซ้อน การวิเคราะห์ด้วย SWOT ซึ่งเริ่มต้นที่การวางแผน โดย “แผนธุรกิจ” ที่ร่างขึ้นมักจะเริ่มต้นที่กฎเกณฑ์ และ ข้อจำกัดของตลาดที่มองเห็นอยู่เดิม ซึ่งก็จะวนๆ อยู่รอบๆ ฝูงฉลาม
ส่วน “น่านน้ำสีฟ้า หรือ Blue Ocean” อันเป็นดินแดนที่ยังไม่ถูกค้นพบ… การเข้ายึดครองพื้นที่ส่วนนี้จะไร้กฎเกณฑ์ และ ข้อจำกัดเดิมถึงขั้นสามารถสร้างกฎเกณฑ์ และ ข้อจำกัดขึ้นใหม่โดยการนำของผู้ค้นพบ หรือ ผู้ที่เข้าถึงก่อนเท่านั้น
กลยุทธ์ที่ควรเลือกใช้ในการแข่งขันทางธุรกิจจริงๆ หลังการปฏิวัติดิจิทัลจึงไม่ใช่การมุ่งแข่งขันใน Red Ocean อย่างเดียวที่มีความเสี่ยงเป็นแรงเสียดทานจากคู่แข่ง… แต่ควรจะค้นหา Blue Ocean ที่มีความเสี่ยงเป็นความท้าทายใหม่ๆ ที่จะสำเร็จหรือต้องพยายามต่อไป โดยเทคนิคในการค้นหา Blue Ocean ที่ถูกแนะนำจาก Sharon Rice ประกอบด้วย
- Explore a New Landscape หรือ สำรวจภูมิทัศน์ใหม่… โดยสำรวจผ่านกลุ่มลูกค้าเป้าหมาย หรือ ความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง และหรือ ความแตกต่างเหนือคู่แข่งอันเป็นจุดแข็งของธุรกิจ
- Make It Real หรือ ทำสิ่งที่คนอื่นเชื่อว่าเป็นไปไม่ได้ให้เป็นจริง… โดยการตรงไปที่ Outcome Driven Innovation ซึ่งเป็นแนวคิดในการพัฒนานวัตกรรมให้กลายเป็นสินค้า หรือ บริการที่ตรงกับความต้องการของกลุ่มเป้าหมาย
- Customers First หรือ ลูกค้าก่อน… โดยวิเคราะห์ และ ออกแบบกลยุทธ์ให้สอดคล้องกับความต้องการของลูกค้าก่อน แล้วจึงสร้าง หรือ หาตัวแปรความสำเร็จเพื่อทำตลาดกับลูกค้าเป้าหมายกลุ่มนั้น
- Use What Works หรือ ใช้แต่อะไรที่มันเวิร์ค… โดยมองหาตัวแปรความสำเร็จที่ผ่านการพิสูจน์มาแล้วว่าเวิร์ค หรือ ทำแล้วดีกับกลยุทธ์ และ เป้าหมาย
ประเด็นก็คือ… หลังจากค้นหา และ พบ และ พิสูจน์การมีอยู่ของพื้นที่ Blue Ocean ดีแล้ว… การออกแบบกลยุทธ์ หรือ การทำแผนกลยุทธ์ต่อจากนั้น… รวมทั้งการดำเนินงานตามกรอบนั้นจะมีความยุ่งยาก และ อุปสรรค์น้อยมาก… เว้นแต่จะช้าจนฉลามฝูงใหญ่ได้กลิ่นลูกค้า และ ได้กลิ่นความกลัวของนักผจญภัยผู้ค้นพบน่านน้ำสีฟ้า… ฉลามช้าก็จะถูกฉลามเร็วฉีกโอกาสทิ้งต่อหน้าจนกระอักเลือดอย่างแน่นอน!!!
References…
