ข้อเท็จจริงในบริบทการจัดการเรียนการสอนในปัจจุบันนั้น สถาบันการศึกษาและครูอาจารย์ต่างก็หาทางนำสื่อดิจิทัล มาใช้ในกิจกรรมการเรียนการสอนกันอย่างกว้างขวาง แม้แต่กิจกรรมการเรียนการสอนในระดับปฐมวัย ก็ยังมีการใช้สื่อดิจิทัลมัลติมีเดีย เพื่อประกอบกิจกรรมในการเรียนการสอนกันอย่างคึกคัก… 

ส่วนการเรียนการสอนในระดับเด็กโตและอุดมศึกษาขึ้นไป จึงมีทั้งการใช่สื่อดิจิทัลประกอบการส่งมอบความรู้ ไปพร้อมๆ กับการใช้แพลตฟอร์มเพื่อการสื่อสารหลายรูปแบบมาประยุกต์ใช้ เชื่อมต่อผู้เรียนกับผู้สอนเข้าหากัน… หลายกรณีแม้ไม่เจอตัวพบหน้า แต่ก็ใกล้ชิดมากขึ้น ไม่ต้องจำกัดและกำหนดกรอบเวลา แต่องค์ความรู้ก็ยังมีอยู่เพียงพอครบถ้วน ตลอดเวลาที่พร้อมจะเรียน… และข้อดีอีกมากมายที่เทคโนโลยีดิจิทัลเข้ามาเติมช่องว่างที่บกพร่องอยู่ก่อน ให้หดลงหรือหายไปจนไม่เป็นปัญหาใหญ่อีก

เมื่อบริบทการเรียนการสอนเปิดรับเทคโนโลยีดิจิทัลโดยปริยาย… องค์ความรู้ทั้งหมดซึ่งส่วนใหญ่เป็น “สาร หรือ Message” ที่ผู้สอนถ่ายทอดไว้เพื่อส่งมอบให้ผู้เรียน จึงกลายเป็นข้อมูลดิจิทัลไปด้วยโดยปริยาย พร้อมคุณสมบัติทางดิจิทัลเรื่องการแบ่งปันแจกจ่ายและสำเนาได้ไม่จำกัด จนทำให้องค์ความรู้จากผู้สอนคนหนึ่ง ถูกแบ่งปันสู่ผู้สอนคนอื่นๆ รวมทั้งผู้เรียนที่มีความสามารถในการโน้มน้าวให้ตนเรียนรู้ หรือ Self-Motivated Learners… สามารถใช้สื่อดิจิทัล หรือ Digital Media ให้เป็นประโยชน์ในการพัฒนาตนเองได้… ง่ายขึ้นมาก!

การแบ่งปันองค์ความรู้จากหนึ่งสู่อนันต์ โดยมีองค์ความรู้ในรูปสื่อดิจิทัลนี้เอง ได้เปลี่ยนบริบทการเรียนรู้ที่เคยได้จากผู้สอนทางเดียว ไปสู่บริบทสายสัมพันธ์ที่มีมากกว่า “ผู้สอน–ผู้เรียน” จนสามารถเรียนรู้และพัฒนาตนเองจากองค์ความรู้ที่มีอยู่มากมายจากใครก็ได้ที่เรารู้จัก จนเกิดโครงสร้างการเรียนรู้แบบ Peer–To–Peer ขึ้นในที่สุด

Peer–To–Peer Learning ซึ่งพัฒนาบน Peeragogy Theory จึงเกิดขึ้นด้วยเหตุนี้ และมีพัฒนาการอย่างรวดเร็ว ผ่านบริบททางเทคโนโลยีในกิจวัตรของผู้คน ที่เปลี่ยนแปลงไปเองโดยธรรมชาติตามพัฒนาการของสังคมเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไป ซึ่งกระทบและเปลี่ยนแปลงตั้งแต่ระดับวิสัยทัศน์ทางการศึกษา ไปจนถึงพฤติกรรมผู้เรียนผู้สอนทุกคน

คำกล่าวของ Howard Rheingold ในฐานะผู้ริเริ่ม Peeragogy Theory และค้นคว้าทดลองกับแนวทาง Peeragogical Learning จนพบรูปแบบการพัฒนาความรู้ที่ “ง่ายขึ้นกับทุกคน” ได้พูดถึงสิ่งที่ตัวเขาค้นพบอย่างสำคัญว่า… เมื่อถ่ายเทแนวทางและรูปแบบการสอนไปให้ผู้เรียนมากขึ้น กระตุ้นพวกเขาเพิ่มขึ้น ผู้เรียนทั้งหมดจะแสดงให้เราเห็นวิธีการตอบสนองบทเรียนได้ถึงขั้น “ออกแบบแนวทางการสอนใหม่ในแบบของพวกเขา” เลยทีเดียว

กลยุทธ์การถ่ายเทบทบาทและภาระการสอนที่เหมาะสมไปสู้ผู้เรียน และกระตุ้นให้เกิดการตอบสนองให้ผู้เรียนสามารถแสดงบทบาทได้มากกว่าแค่เป็นผู้เรียนนี้เอง ที่ทำให้เกิดบริบทการเรียนการสอนแบบ Peer–To–Peer ขึ้นอย่างชัดเจนภายใต้รูปแบบการจัดการเรียนการสอนที่เรียกว่า Co-Teaching

งานวิจัยทางการศึกษาในหัวข้อ Collaboration in Special Education โดย Professor Dr.Lynne Cook ผู้เชี่ยวชาญการจัดการศึกษาเฉพาะทาง จาก California State University และ Associate Professor Dr.Marilyn Friend ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาการศึกษา จาก Northern Illinois University ได้ให้นิยามเกี่ยวกับ Co-Teaching ไว้ว่า… Co-Teaching เป็นกิจกรรมทางเลือกในบริบทการเรียนการสอนบนความร่วมมือร่วมแรง หรือ Collaboration… Co-Teaching จึงเป็นการออกแบบบริบททางการศึกษาตามความต้องการของผู้เรียนด้วยทางเลือกการเรียนการสอนอันหลากหลาย

เวบไซต์ CTSERC.ORG ของ State Education Resource Center  ได้สรุปแนวทางการทำ Co-Teaching ในกิจกรรมการเรียนสอน อ้างอิงแนวทางของ Dr.Lynne Cook เอาไว้ทั้งหมด 6 แนวทางคือ

1. One Teach, One Observe หรือ คนหนึ่งสอนอีกคนหนึ่งเฝ้าสังเกต 
2. One Teach, One Assist หรือ คนหนึ่งสอนอีกคนหนึ่งช่วยสอน 
3. Parallel Teaching หรือ สอนขนานกันไป 
4. Station Teaching หรือ สอนด้วยกิจกรรมฐานการเรียนรู้
5. Alternative Teaching หรือ สอนด้วยทางเลือกเฉพาะ
6. Team Teaching หรือ สอนร่วมกันเป็นคณะ

ขอไม่ลงรายละเอียดหรือพูดถึงตัวอย่างน๊ะครับ เพราะผมเชื่อว่าท่านที่สนใจอ่านบทความนี้มาจนถึงท่อนนี้… น่าจะเห็นภาพและเชื่อมภาพกับประสบการณ์ของท่านได้ดีกว่าผมแน่นอน และเชื่อว่าท่านสามารถนำแนวทางไป “ประยุกต์และทดลองใช้” ได้โดยตรงกับนักเรียนของท่านแน่นอนถ้าท่านต้องการ

ประเด็นเป็นแบบนี้ครับ… Co-Teaching ที่หน่วยงานกลางด้านทรัพยากรทางการศึกษา หรือ State Education Resource Center แนะนำทั้ง 6 แนวทางนี้ มีข้อมูลชัดเจนว่า… “ได้ผ่านการทดลองใช้กับกลุ่มผู้เรียนหลากหลายช่วงวัย ไม่เว้นแม้แต่กับนักเรียนปฐมวัย”

ส่วนบริบท Co-Teaching ที่ถูกประยุกต์เพื่อให้สอดคล้องกับแนวทาง P2P Learning นั้น… สิ่งที่เพิ่มเติมเข้ามาอย่างสำคัญคือ บทบาทของผู้เรียนที่ต้องพัฒนาความรู้ของตนเองร่วมกับเพื่อนเรียนและผู้สอน จนถึงขั้นสามารถนำความรู้ที่ได้เรียนรู้เพิ่มขึ้นใหม่ ไปสร้างสรรค์ หรือ Created… ซึ่งเป็นขั้นที่สามารถนำมาบอกเล่าถ่ายทอด หรือสอนผู้อื่นต่อได้… และถือเป็นขั้นสูงสุดของ Bloom’s Digital Taxonomy หรือ ขั้นตอนการเรียนรู้ของบลูมดิจิทัล… ส่วนในกรณีของผู้เรียนวัยเยาว์และผู้ที่ยังขาดแรงจูงใจเพื่อการเรียนรู้ส่วนตนนั้น กลุ่มผู้สอนเองก็ยังสามารถทำ Co-Teaching ใน Teachers’ Peer ระหว่างกันได้ทั้งทางใกล้และทางไกลทีเดียว

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Bloom’s Digital Taxonomy จากบทความเรื่อง Digital Education ปฐมบท… Bloom’s Digital Taxonomy

สุดท้ายนี้… โดยส่วนตัวก็เพิ่งจะเริ่มศึกษา Peer–To–Peer Learning และ Co–Teaching อย่างจริงจังช่วงปลายปี 2020 ที่ผ่านมานี้เองครับ… กรอบแนวคิดไม่ได้เพิ่งเกิดขึ้น แต่ก็ใหม่มากสำหรับธีมด้านการศึกษาของโลกที่ยังต้องพัฒนาและปรับอะไรๆ อีกมาก… แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ต่อว่าติเตือน Add Line ด้วย QR ข้างล่างครับ ทักเข้ามาตามอัธยาศัย… และขอบพระคุณสำหรับสติกเกอร์ไลค์และการกดแชร์จากทุกท่านครับ

References…

• https://ctserc.org/component/k2/item/50-six-approaches-to-co-teaching 
• https://www.effectiveinstitutions.org/media/The_EIP_P_to_P_Learning_Guide.pdf 
• http://wiki.p2pfoundation.net/Peeragogy
• https://clalliance.org/blog/toward-peeragogy 
• https://edtechreview.in/dictionary/261-what-is-peeragogy