มนุษย์ดำเนินชีวิตด้วยการใช้สมองตัดสินใจแทบจะทุกขณะจิต ตั้งแต่ตื่นนอนจนเข้านอนอีกรอบ ว่ากันว่า… แม้ในขณะสลึมสลือครึ่งหลับครึ่งตื่น ก็ยังอุตส่าห์ตัดสินใจว่าจะตื่นเดี๋ยวนั้นหรือหลับต่ออีกหน่อย… ซึ่งก็คือการตัดสินใจในภาวะนั้นนั่นเอง
นั่นแปลว่า… การตัดสินใจขับเคลื่อนพฤติกรรมของเราทุกอย่าง ทำให้ตีความซ้ำได้ว่า ถ้าเราตัดสินใจถูก พฤติกรรมของเราก็จะเบนไปทางที่ถูก แต่ถ้าตัดสินใจคลาดเคลื่อนเหมือนเราไม่รู้ว่าจะไปซ้ายหรือขวา… หลับต่อหรือลุกจากที่นอน… อนาคตในอีกหนึ่งชั่วโมงข้างหน้า หรือ ยาวไปตลอดชีวิตก็จะเปลี่ยนแปลงตามการตัดสินใจที่ส่งผลต่ออนาคตอย่างชัดเจน
ประเด็นมีอยู่ว่า… ในชีวิตประจำวันมีเรื่องให้ตัดสินใจหยุมหยิมยิบย่อยเต็มไปหมด การตัดสินใจหลายอย่างเกิดขึ้นแบบเคยชินโดยมีสมองสั่งงานอัตโนมัติจนเราแทบไม่รู้อีกว่านั่นคือการตัดสินใจ… เราขับรถเปลี่ยนเลน แตะเบรค เลือกปั๊ม เลือกอาหาร เลือกเสื้อผ้า เลือกเปิดมือถือ เลือกตามข่าวดราม่าในโซเชียล… และอะไรอีกมากมายที่สมองใช้กลไกการตัดสินใจ จนหลายอย่างกลายเป็นพฤติกรรมส่วนตัวจนคนรอบข้างเดาได้ว่า… บางเรื่องบางอย่างเราจะตัดสินใจและแสดงพฤติกรรมต่อเนื่องจากการตัดสินใจแบบไหนออกไปอย่างไร
ซึ่งถ้าการตัดสินใจและพฤติกรรมไม่ได้กระทบกระเทือนคนอื่น… หรือกระตุ้นให้คนอื่นต้องเจอโจทย์การตัดสินใหม่ยากๆ แย่ๆ ก็ไม่เท่าไหร่… โดยเฉพาะการตัดสินใจระดับครอบครัวและการตัดสินใจระดับทีมหรือองค์กร ที่มีคนจำนวนหนึ่งเกี่ยวข้องกับ “ทางเลือกจากการตัดสินใจ” ของสมาชิกกลุ่มบางคน
ถ้ากล่าวเฉพาะการตัดสินใจระดับองค์กร ซึ่งมีความซับซ้อนของ “ผลกระทบจากทางเลือกการตัดสินใจ” ก็จะมีภาพชัดเจนว่า… ผลของการตัดสินใจจากผู้นำหรือผู้มีอำนาจในองค์กร มีผลต่อสภาพภายในองค์กรตั้งแต่นาทีต่อมา จนหลายกรณีอาจจะลากยาวไปไกลถึงอนาคตอีกนับร้อยๆ ปีก็ได้
องค์กรสมัยใหม่และผู้นำในปัจจุบันจึงระมัดระวังการตัดสินใจอย่างมาก และยังต้องขวนขวายเรียนรู้เทคนิค เครื่องมือและตัวช่วยการตัดสินใจเพื่อให้อนาคตหลังการตัดสินใจ… ไม่ผิดพลาดบกพร่องเกินกว่าจะยอมรับได้
สูตรสำเร็จว่าด้วยการตัดสินใจที่ดีงาม หรือ การตัดสินใจให้ประสบความสำเร็จ… จึงถูกทดสอบค้นคว้าจนสามารถบอกได้ว่า ให้ยึดหรือคำนึงถึงตัวชี้วัดทั้ง 2 ส่วนคือ ประสิทธิภาพ หรือ Efficiency และ ประสิทธิผล หรือ Effectiveness
ซึ่งการตัดสินใจที่มีประสิทธิผล หรือ Effectiveness จะเป็นตัวชี้ว่า การตัดสินใจนั้นเป็นเรื่องที่ถูกต้องหรือ Doing The Right Things… ในขณะที่ประสิทธิภาพ หรือ Efficiency จะเป็นตัวสะท้อนให้เห็นว่า การตัดสินใจนั้น ถูกต้องเหมาะสมแค่ไหน หรือ Doing The Things Right
ความยากของการตัดสินใจให้ได้ทั้งประสิทธิภาพและประสิทธิผล… ในทุกๆ การตัดสินใจคนของคนๆ หนึ่ง ซึ่งไม่ว่าจะเป็นการตัดสินใจในฐานะอะไร บนบริบทแบบไหน… คนส่วนใหญ่ล้วนพยายามหาทางให้การตัดสินใจแต่ละครั้งเกิดทั้งประสิทธิภาพและประสิทธิผล
ยิ่งในยุคที่เต็มไปด้วยข้อมูลข่าวสารมากมายและเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา ซึ่งทุกคนทราบดีว่า… ข้อมูลและสภาวะที่เกิดการเปลี่ยนแปลงตลอดเวลานี้เอง ที่เป็นทั้งโจทย์ที่ต้องตัดสินใจและเป็นทั้งเป้าหมายที่ต้องบรรลุปนกันอยู่ด้วย
การจะแยกให้ถูกว่าข้อมูลไหนและสภาวะอย่างไรคือตัวแปรโจทย์… แยกว่าข้อมูลส่วนไหนในบริบทอะไรคือเป้าหมายปลายทาง…ในปัจจุบันจึงต้องการตัวช่วยมากมายเพื่อ “เตรียมข้อมูล” ให้ง่ายต่อการตัดสินใจ ซึ่งงานการตัดสินใจระดับองค์กรจึงต้องการเครื่องมือย่อยข้อมูลอย่าง BA/BI หรือ Business Analytics/Business Intelligence เข้ามาช่วย “ประเมินโอกาสเชิงประสิทธิภาพและประสิทธิผล” ก่อนตัดสินใจ
ข่าวดีก็คือ… เครื่องมือช่วยประเมินโอกาสเชิงประสิทธิภาพและประสิทธิผล หรือซอฟท์แวร์ช่วยการตัดสินใจในปัจจุบัน ก้าวหน้าถึงขั้นสร้างแบบจำลองเพื่อการทำนาย หรือ ทำ Predictive Modeling ให้เห็นอนาคตหลังการตัดสินใจเลือกทางเลือกต่างๆ
ถึงตรงนี้ต้องเรียนว่า… บริบทแบบ Doing The Right Things และ Doing The Things Right นับจากนี้ไป จะเป็นเรื่องของข้อมูลและเทคโนโลยีล้วนๆ ที่มีเพียงคำแนะนำเดียวให้ทุกท่านไว้ว่า… งัดความรู้เรื่องข้อมูลและสถิติออกมาปัดฝุ่นและเรียนรู้การใช้ซอฟท์แวร์ทั้ง Business Analytics และ Business Intelligence กันได้แล้ว… ขาดเหลือที่ Line ID: dr.thum ครับผม
