โดยทั่วไปคนเราจะเข้าใจว่าตนเองเป็นคนมีเหตุผล ทั้งๆ ที่เรื่องใหญ่ๆ อย่างการเลือกคู่รักหรือการหาคู่ครองของทุกคนก็ล้วนแต่เป็นการเลือกด้วยอารมณ์เหมือนกันหมดทุกชาติทุกภาษา ซึ่งก็ยังมีเรื่องอื่นในชีวิตคนเราอีกมากมายที่ “อารมณ์พาไป” ให้เห็นเป็นการตัดสินใจทำโน่นทำนี่ ทั้งแบบที่มีเหตุผล และ แบบบ้าๆ บอๆ ถึงขั้นตัวเองก็นึกไม่ถึงยังมี… การเลือกหรืออีกนัยหนึ่งก็คือการตัดสินใจของคนเราจึงไม่ได้ใช้แต่ตรรกะ กับ เหตุผลเท่านั้น เพราะในแทบจะทุกๆ การตัดสินใจของคนเรายังมีทั้งอารมณ์ และ สัญชาตญาณแฝงอยู่ในกลไกการตัดสินใจที่ปรากฏเป็นพฤติกรรมให้คนอื่นเห็นเสมอ
ประเด็นก็คือ… การตัดสินใจของคนๆ หนึ่งจะหมายถึงพฤติกรรมของคนๆ นั้นเสมอด้วย ไม่ว่าจะตัดสินใจด้วยตรรกะ ด้วยเหตุผล หรือ ด้วยอารมณ์และสัญชาตญาณ พฤติกรรมที่แสดงออกหลังการตัดสินใจจะบอก “คนอื่น” ได้หมดว่าเราคิดอะไรและรู้สึกอย่างไร และ คนอื่นๆ ก็ใช้อารมณ์ความรู้สึกและสัญชาตญาณกับพฤติกรรมของเราก่อนจะคำนึงถึงเหตุถึงผลด้วยเช่นกัน…
การพัฒนาอารมณ์ หรือ การมีความฉลาดทางอารมณ์ หรือ EQ ซึ่งมาจากรากศัพท์เดิมของคำว่า Emotional Quotient ก่อนจะเปลี่ยนไปใช้ Emotional Intelligence หรือ EI ซึ่งเด่นชัดและจับต้องได้ผ่านพฤติกรรมมากกว่า… จึงเป็นพื้นฐานสำคัญต่อพฤติกรรมของทุกคนที่มักจะประเมินผ่าน “คนชอบ–คนชัง” ได้ไม่ยาก
คุณรวิศ หาญอุตสาหะแห่ง Mission to The Moon เคยเขียนลงบทความแนะนำเกี่ยวกับ EQ เอาไว้ว่า… EQ นั้นสำคัญอย่างมากในการรักษาความสัมพันธ์ที่แข็งแรง ทั้งในระดับของการทำงานและส่วนบุคคลด้วย ซึ่งจะช่วยยกระดับการสื่อสาร และ การทำงานร่วมกับผู้อื่น… ให้ออกมาดีทั้งงาน และ ความสัมพันธ์
บทความจาก Harvard Business School Online เรื่อง Why Emotional Intelligence Is Important In Leadership ก็อธิบายเกี่ยวกับความสำคัญของ EQ ที่ผู้นำทุกสถานะควรมีความฉลาดทางอารมณ์ หรือ มี EQ ดีเอาไว้ว่า… ผู้นำที่มีความฉลาดทางอารมณ์จะเป็นคนที่มี…
- Self-Awareness หรือ รู้เท่าทันตนเองเสมอ… รู้ว่าจะหยุด จะพัก และ จะพอเมื่อไหร่ และ รู้ว่าจะเคี่ยวเข็ญตัวเอง หรือ จูงใจตนเองบ้างตอนไหน รวมทั้งการตระหนักรู้อย่างเท่าทันความต้องการที่แท้จริงของตนด้วย
- Self-Management หรือ จัดการตัวเองได้ดีเสมอ… รักตัวเองเป็น วางตัวเองเหมาะสม และ รู้จักผลักดันตัวเองด้วยความสุขมากกว่าความเครียด
- Social Awareness หรือ ตระหนักถึงสังคมและคนอื่น… ซึ่งจะเป็นคนรู้จักใส่ใจ หรือ Empathy และ มีทักษะทางสังคม หรือ Social Skills มากพอที่จะมีคนชอบมากกว่าคนชัง
- Relationship Management หรือ จัดการความสัมพันธ์ และ ดูแลสายสัมพันธ์ได้ดี… ไม่มักง่ายกับคนสนิทชิดเชื้อ รู้ให้รู้รับรู้แบ่งปัน
อย่างไรก็ตาม… การใช้ความฉลาดทางอารมณ์ในคนที่ EQ บกพร่องมักไม่ง่าย โดยเฉพาะการใช้ความฉลาดทางอารมณ์ด้วยความพยายามที่จะควบคุมพฤติกรรมทางอารมณ์ด้านร้ายของตน ซึ่งคนส่วนหนึ่งใช้วิธีเงียบ และ อดกลั้นในขณะที่อารมณ์ที่แท้จริงกำลังเดือดดาลปั่นป่วน ซึ่งพฤติกรรมที่สะท้อนออกมาก็ไม่ได้มีอะไรดีกับตัวเอง หรือ คนใกล้ตัว… โดยเฉพาะคนที่เป็นหัวหน้าครอบครัว หรือ เป็นหัวหน้าคนทุกระดับ ที่มักจะทำลายความไว้วางใจ ความเชื่อมั่น ความรัก และ อะไรดีๆ ต่อสายสัมพันธ์อีกมากที่จะถูกลดทอนลงไป
References…
