Enjoy–Understanding Metrix… เครื่องมือประเมินกิจกรรมการเรียนการสอน

งานเตรียมสอน หรืองานระดับการออกแบบกิจกรรมเพื่อถ่ายทอดความรู้ระหว่างผู้สอนและผู้เรียน… ย้ำว่าเป็นการถ่ายทอด “ระหว่างผู้สอน กับ ผู้เรียน” ที่เป็นการแลกเปลี่ยนสองทาง บนทรัพยากรการเรียนรู้ที่สะสมตระเตรียม และวางโครงสร้างเอาไว้ตามกรอบแนวคิด VESPA Mindset ไว้แล้วนั้น… ขั้นต่อไปคือการคำนึงถึง “ผู้เรียน” ว่าจะสนใจใฝ่รู้ในวิชาความรู้ที่ตระเตรียมไปสอนนี้แค่ไหน ซึ่งความสนใจใฝ่รู้ของผู้เรียน เป็นเรื่องสำคัญที่ครูอาจารย์ทุกคนเข้าใจดีว่า… เป็นเพียง “ความหวัง” ที่จะได้เห็นผู้เรียนจดจ่อสนใจใฝ่รู้ในสิ่งที่ครูอาจารย์ตระเตรียมมาเพื่อส่งมอบ และส่วนใหญ่ก็ไม่ได้สมหวังดั่งใจเสียมากกว่า

ประเด็นเป็นแบบนี้ครับ… ความสนใจใฝ่รู้ในบทเรียนที่ครูอาจารย์ตระเตรียมไปนั้น ขึ้นอยู่กับ “ความร่วมมือของผู้เรียนบนแกนหลักเรื่อง ความเข้าใจ หรือ Understanding… กับแกนหลักเรื่อง Enjoying หรือ ความสุขหรือความสนุกสนาน หรือความพึงพอใจอย่างเพลิดเพลินในการเรียนรู้

กรณีความสำเร็จของ Ron Clark หรือ Teacher Ron แห่ง The Ron Clark Academy ที่หาทางผูกความสนใจใฝ่รู้ของนักเรียน โดยผูก Understanding ไว้กับ Enjoying จนกลายเป็นแนวทางสำคัญในการจัดการเรียนการสอนที่ประสบความสำเร็จอย่างมากแนวทางหนึ่ง และนักเรียนของ Teacher Ron ล้วนผลการเรียนอยู่ในเกณฑ์ยอดเยี่ยมในทุกตัวชี้วัด แถมมีความสุขในการไปโรงเรียนและได้เรียนอย่างมาก

เมื่อพิจารณาตัวแปรอย่าง Understanding กับ Enjoying แล้วนำมาสร้างแกนความสัมพันธ์ของทั้งสองตัวแปรขึ้น เราจะได้ Enjoy–Understanding Metrix ดังรูป

การใช้ Enjoy–Understanding Metrix จะพิจารณา Task หรือ ภาระงานที่ต้องทำในกิจกรรมการเรียนการสอนแต่ละรายการ อยู่ในโซนไหนของ Enjoy–Understanding Grid ซึ่งจะทำให้เห็นสถานะของหัวข้อ วัตถุประสงค์และเนื้อหาวิชาที่จะเข้าสู่การเรียนการสอนว่า… จะตรึงผู้เรียนเอาไว้ที่กริดด้านไหน?

แน่นอนว่า “หัวข้อ วัตถุประสงค์และเนื้อหาวิชาที่ตกอยู่ในพื้นที่ระหว่าง Not Enjoying กับ Not Understanding หรือพื้นที่โซนสีเหลืองมุมล่างซ้ายลึกเท่าไหร่ ก็ยิ่งจำเป็นจะต้องใส่ใจโดยการหาทางข้าม หรือละเว้นหลีกเลี่ยงกิจกรรมการเรียนการสอนที่ “ไม่ช่วยให้ผู้เรียนเข้าใจแถมไม่สนุกอีกต่างหาก” ทั้งหมด และหากิจกรรมที่ “เข้าใจง่ายและสนุก” มาทดแทนชดเชยเสีย 

แต่ถ้ามี Task บางรายการที่ต้องดำเนินไปทั้งที่ผู้เรียนเบื่อหน่ายงุนงง… เหมือนที่หลักสูตรมากมายที่ออกแบบมาเพื่อบังคับให้ทั้งผู้สอนและผู้เรียนเบื่อหน่ายงุนงงว่าทำไม่ต้องเรียนเรื่องนั้นๆ แบบนั้น… คำแนะนำจากหนังสือ The Student Mindset ของ Steve Oakes และ Martin Griffin แนะนำให้จัดลำดับความสำคัญ… โดยเอา Task หรือ หัวข้อเนื้อหาวิชาเรียนที่ “ทั้งน่าเบื่อหน่ายและงุนงง” ไปจัดการเป็นรายกรณีไป

บทความตอนนี้ผมถอดเนื้อหาอ้างอิงหนังสือ The Student Mindset ของ Steve Oakes และ Martin Griffin บทที่ 3 หัวข้อ Systems Activity: The Bottom Left ครับ… เนื้อหาส่วนใหญ่ผมเรียบเรียงขึ้นใหม่อิงประสบการณ์ส่วนตัว ซึ่งเนื้อหาในบทความชุดนี้ไม่ได้แปลหรือถอดความจากหนังสือมากนัก ซึ่งผมอธิบายบนบริบททางการเรียนการสอนตามที่ประสบการณ์ตัวเองจะอธิบายออกมาได้… หากผิดพลาดบกพร่อง หรือ เห็นต่างอย่างไร… ถกถามพูดคุยกันได้แลกเปลี่ยนติเตือนได้เช่นเดิมครับ!

บทความชุด VESPA Mindset ถอดความจากหนังสือ The Student Mindset ตอนอื่นๆ ที่ท่านอาจจะสนใจ

1. Vespa Mindset
2. Students’ Vision and Attitude… จุดเริ่มต้นของ VESPA Model
3. 15 Possible Motivations… พลังงานขับเคลื่อนพฤติกรรมการเรียนรู้
4. 5 Roads of Vision Activity
5. The Roadmap of Vision for Student Mindset
6. Weekly Rule of Three… เมื่อความเพียรสำคัญต่อความสำเร็จ
7. Collecting and Shaping for VESPA Mindset… รวบรวมและเรียบเรียง
8. Mapping New Territory for VESPA Mindset แผนที่การเรียนรู้สิ่งใหม่
9. Knowledge Organizer for VESPA Mindset
10. Creativity Organizer for VESPA Mindset