การผลิตสินค้าอาหาร และ ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารออกจำหน่าย โดยการโฆษณาสินค้าด้วยข้อความโน้มน้าวผู้บริโภคเกินจริง หรือ อีกนัยหนึ่งก็คือการหลอกลวงผู้บริโภค นอกจากจะทำให้ลูกค้าผู้บริโภคหลงผิดเสียเงินทองแล้ว หลายกรณีอาจเลวร้ายถึงขั้นเป็นสาเหตุของความเจ็บป่วยเรื้อรังโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์… สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรือ อย. จึงผักดันหลักเกณฑ์การโฆษณาอาหารออกใช้ใหม่ ซึ่งผู้ประกอบการจะต้องยึดตามประกาศอย่างเคร่งครัด
30 มีนาคม พ.ศ. 2564… ราชกิจจานุเบกษาได้เผยแพร่ประกาศสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง หลักเกณฑ์การโฆษณาอาหาร พ.ศ. 2564 โดยให้มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป หรือ ตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2564… เพื่อให้การโฆษณาอาหารมีความทันสมัยสอดคล้องกับสถานการณ์ปัจจุบัน มีความชัดเจน และเป็นไปตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย แห่งพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 ซึ่ง… มาตรา 40 ห้ามมิให้ผู้ใดโฆษณาคุณประโยชน์ คุณภาพ หรือ สรรพคุณของอาหาร อันเป็นเท็จ หรือ เป็นการหลอกลวง ให้เกิดความหลงเชื่อโดยไม่สมควร
มาตรา 41… ผู้ใดประสงค์จะโฆษณาคุณประโยชน์ คุณภาพ หรือ สรรพคุณของอาหารทางวิทยุกระจายเสียง วิทยุโทรทัศน์ ทางฉายภาพ ภาพยนตร์ หรือ ทางหนังสือพิมพ์ หรือ สิ่งพิมพ์อื่น หรือ ด้วยวิธีการอื่นใดเพื่อประโยชน์ในทางการค้า ต้องนำเสียง ภาพ ภาพยนตร์ หรือ ข้อความที่จะโฆษณาดังกล่าวนั้นให้ผู้อนุญาตตรวจพิจารณาก่อน เมื่อได้รับอนุญาตแล้วจึงโฆษณาได้
การโฆษณาอาหาร หมายความถึง การกระทำด้วยวิธีการใดๆ ให้ประชาชนเห็น หรือ ทราบข้อความเกี่ยวกับอาหาร ส่วนประกอบของอาหาร เพื่อประโยชน์ในทางการค้า โดยประกาศใหม่นั้น มุ่งเน้นให้ การโฆษณาอาหารต้องไม่ใช้ข้อความในลักษณะที่ไม่เป็นธรรมต่อผู้บริโภค หรือ ข้อความที่อาจก่อให้เกิดผลเสียต่อสังคมเป็นส่วนรวม การโฆษณาคุณประโยชน์ คุณภาพ หรือ สรรพคุณของอาหารต้องไม่มีลักษณะที่เป็นเท็จ
หรือ หลอกลวงให้เกิดความหลงเชื่อโดยไม่สมควร
ส่วนการโฆษณาที่ไม่ต้องนำมาให้พิจารณา ได้แก่ การให้ข้อมูลทางวิชาการที่ไม่มีวัตถุประสงค์เพื่อประโยชน์ในทางการค้า การโฆษณาในลักษณะการเสนอภาพลักษณ์ของบริษัทหรือกิจการ… ส่วนหลักเกณฑ์ใหม่ตามประกาศสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา เรื่อง หลักเกณฑ์การโฆษณาอาหาร พ.ศ. 2564… โดยเฉพาะคำ หรือ ประโยคต้องห้ามที่ผู้ประกอบการ… ต้องหลีกเลี่ยงห้ามใช้ มีดังนี้ครับ
1. คําที่ไม่อนุญาตในการโฆษณา คุณภาพ คุณประโยชน์หรือสรรพคุณของอาหาร เช่น
- ศักดิ์สิทธิ์มหัศจรรย์ ปาฏิหาริย์วิเศษ
- เลิศที่สุด ดีเลิศ ชนะเลิศ ชั้นเลิศ เลิศเลอ ล้ำเลิศ เลิศลํ้า
- ยอด ยอดเยี่ยม ยอดไปเลย เยี่ยมยอด เยี่ยมไปเลย สุดยอด
- ที่หนึ่ง หนึ่งเดียว ที่หนึ่งเลย
- ที่สุด ดีที่สุด ดีเด็ด สูงสุด
- เด็ดขาด หายห่วง หายขาด หมดกังวล
- สุดเหวี่ยง
- ไม่มีผลข้างเคียง ไร้ผลข้างเคียง
- อย. รับรอง ปลอดภัย
- เห็นผลเร็ว
2. ข้อความที่ไม่อนุญาตในการโฆษณาอาหาร รวมถึงการใช้ภาพที่สื่อให้เข้าใจได้ในความหมายเดียวกัน
2.1 ข้อความที่สื่อแสดงสรรพคุณอันทําให้เข้าใจว่าสามารถบําบัด บรรเทา รักษา ป้องกัน โรคหรืออาการของโรคหรือความเจ็บป่วย เช่น
- ลดโคเลสเตอรอล ลดความดันโลหิต ลดไขมันในเส้นเลือด ลดระดับน้ำตาลในเลือด
- ป้องกันโรคหัวใจ โรคมะเร็ง เนื้องอก โรคเบาหวาน หลอดเลือดแข็งตัว ภูมิแพ้หอบหืด
- บรรเทาอาการปวดหัว ไมเกรน อาการชา บวมและเส้นเลือดขอด
- แก้ปัญหาปวดประจําเดือน ประจําเดือนมาไม่ปกติอาการตกขาว
- ยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
- ป้องกันหรือต่อต้านเชื้อโรค เช่น เชื้อไวรัสโคโรนา (COVID-19) ไข้หวัด แบคทีเรีย เป็นต้น
- รักษาโรคติดเชื้อ
- เพิ่มความจํา แก้อาการหลงลืม ความจําเสื่อม รักษาโรคอัลไซเมอร์
- รักษาอาการซึมเศร้า นอนไม่หลับ
- รักษาโรคไวรัสตับอักเสบ ไขมันพอกตับ
- รักษาโรคไตเสื่อม นิ่วในไต
- รักษาโรคเกาต์รูมาตอยด์เอสแอลอี
- บรรเทาอาการข้ออักเสบ ข้อเข่าเสื่อม ปวดเข่า ปวดกล้ามเนื้อ กล้ามเนื้ออักเสบ
- รักษาโรคต้อ วุ้นในตาเสื่อม กระจกตาเสื่อม จอประสาทตาเสื่อม ตาแห้ง เคืองตา แสบตา
- บรรเทาอาการหูอื้อ ฟื้นฟูการได้ยิน
- รักษาโรคริดสีดวงทวาร กรดไหลย้อน
- รักษาโรคปอดอักเสบ วัณโรค หลอดลมอักเสบ ไอเรื้อรัง
- รักษาโรคผิวหนังอักเสบ สะเก็ดเงิน
2.2 ข้อความที่สื่อแสดงให้เข้าใจว่ามีผลต่อการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างของร่างกาย หน้าที่อวัยวะ หรือระบบการทํางานของร่างกาย เช่น
- ปรับสมดุลให้ร่างกาย ฟื้นฟูร่างกายหรืออวัยวะ
- เพิ่มน้ำนม กระตุ้นน้ำนม
- เพิ่มการไหลเวียนของเลือด
- บํารุงสมอง บํารุงประสาท บํารุงตับ บํารุงไต บํารุงสายตา หรือบํารุงอวัยวะของร่างกาย
- เสริมสร้างหรือกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันร่างกาย เพิ่มภูมิคุ้มกัน เพิ่มภูมิต้านทาน
- Detox/ ล้างสารพิษ ล้างลําไส้
- ปรับสายตาสั้น-ยาว ให้เป็นปกติ
- ขับน้ำคาวปลา ช่วยให้มดลูกเข้าอู่ลดอาการวัยทอง ร้อนวูบวาบ
- กรอบหน้าชัดเหนียงหาย หน้ายก หน้าเรียว หนังตาตกเป็นตาสองชั้น รอยขมวดคิ้วหาย รองแก้มตื้น จมูกเข้ารูป
2.3 ข้อความที่สื่อแสดงให้เข้าใจว่ามีสรรพคุณบํารุงกาม บํารุงเพศ หรือเกี่ยวกับการมีเพศสัมพันธ์เช่น
- ช่วยบํารุงและเสริมสร้างสมรรถภาพทางเพศ เสริมสร้างศักยภาพทางเพศ
- เพิ่มสมรรถภาพท่านชาย/ หญิง เพิ่มความต้องการทางเพศชาย/ หญิง
- อาหารเสริมสําหรับชาย/ หญิง
- เพิ่มฮอร์โมนเพศ
- เพิ่มประสิทธิภาพน้ําอสุจิให้แข็งแรง
- เพิ่มขนาดอวัยวะเพศ ช่วยให้อวัยวะเพศแข็งตัวได้นาน
- ลดอาการหลั่งเร็ว
- เพิ่มขนาดหน้าอก อัพไซส์
- กระชับช่องคลอด
- ปลุกความเป็นชาย ปลุกเซ็กส์อึด ถึก ทน ปลุกไวฟื้นง่าย
- กระตุ้นความเป็นหญิง
- คืนความเป็นหนุ่ม คืนความสาว
2.4 ข้อความที่สื่อแสดงให้เข้าใจว่ามีสรรพคุณเพื่อบํารุงผิวพรรณและความสวยงาม เช่น
- ลดริ้วรอยเหี่ยวย่น ลดสิว ฝ้า กระ จุดด่างดํา
- ผิวขาว กระจ่าง ใส นมุ่ เด้ง เปล่งปลั่ง ออร่า
- กระชับรูขุมขน/ ฟื้นฟูผิว
- ลดริ้วรอย/ ลดความมันบนใบหน้า
- ยกกระชับผิวหน้า
- ชะลอความแก่ดูอ่อนกว่าวัย
- แก้ผมร่วง ผมหงอก
- ช่วยให้ผมและเล็บแข็งแรง
- กันแดด ท้าแดด
- ช่วยดับกลิ่นตัว กลิ่นปาก
2.5 ข้อความที่สื่อแสดงให้เข้าใจว่ามีสรรพคุณในการลดน้ำหนัก ลดความอ้วนหรือข้อความอื่นใดในทํานองเดียวกัน เช่น
- ลดความอ้วน
- ช่วยให้ระบายท้อง
- สลายไขมันที่สะสมในร่างกาย ดักจับไขมัน ลดไขมันส่วนเกิน
- ลดน้ำหนัก
- Block/ Burn/ Build /Break/ Firm
- การใช้ภาพสายวัด/ เครื่องชั่งน้ําหนัก/ กางเกง Over Size
- ภาพ Before/ After
- Weight Loss
- เพรียว สลิม Slim Slen
- ไม่โยโย่
- กระชับสัดส่วน ลดต้นแขน ลดต้นขา ลดหน้าท้อง พุงหาย ช่วยให้แขนขาเรียว
- หุ่นดีหุ่นสวย หุ่นเป๊ะ
- ผอม ผอมเร่งด่วน ลดน้ําหนักถาวร
- ลดยาก/ ดื้อยา/ ลดความอยากอาหาร
ไล่ดูรายละเอียดทีละท่อน ทีละประโยคแล้ว… ผมว่า SMEs สายเสริมอาหารคงลำบากกันเป็นทิวแถวแน่นอนครับงานนี้… เพราะกฏแบบนี้สามารถใช้เป็นเครื่องมือ “กำจัดคู่แข่ง” ออกจากตลาดแค่ชี้เบาะแสไล่ล่ากันไปมาก็ไม่ต้องทำมาหากินกันแล้ว… เบื้องต้น ก็คงต้องแนะนำได้เพียงว่าอย่าทำผิดกฏก่อนอื่น ถึงแม้จะดูไม่แฟร์กับผู้ประกอบการ แต่ก็ดีกับสังคมและลูกค้า ในฐานะผู้ประกอบการก็คงต้องหาวิธีสื่อสารการตลาดเอาใหม่ ซึ่งยังมีกลยุทธ์และเทคนิคอีกมาก
References…
