พลังงานลมถือเป็นพลังงานจากธรรมชาติอีกประเภทหนึ่งที่มีศักยภาพมากที่สุด และ หลายความเห็นเชื่อว่ามีศักยภาพ และ คุ้มค่าทางเศรษฐกิจและการลงทุนยิ่งกว่าพลังงานแสงแดด และ พลังงานจากแรงโน้มถ่วงมาก เพราะโลกกลมๆ ใบนี้มีลมให้ใช้ทั่วถึงทุกพื้นที่เกือบจะตลอดเวลา ในขณะที่แสงแดดมีพื้นที่ใช้งานเต็มประสิทธิภาพไม่ถึง 50% ของเปลือกโลก และยังใช้ได้น้อยกว่า 12 ชั่วโมงต่อวันจนต้องลงทุนกับ Energy Storage หรือ ระบบกักเก็บพลังงานอีกมาก
ผมมีรายชื่อธุรกิจในจีนที่ผลิตกระแสไฟฟ้าจากพลังลม หรือ กังหันลมขายไฟฟ้ามากถึง 6 บริษัทใหญ่ ซึ่งมีทั้ง Onshore Wind Farms หรือ ฟาร์มลมบนบก และ Offshore Wind Farms หรือ ฟาร์มลมนอกชายฝั่ง… ผมพยายามหาตัวเลขกำลังผลิตรวม และ มูลค่ารวมของทั้ง 6 กิจการ แต่ก็ไม่มีตัวเลขรวมที่ชัดเจนในฝั่งกำลังผลิต… ในขณะที่มูลค่าทางธุรกิจก็แจงไว้ด้วยสกุลเงินหลากหลาย ทั้งเหรินหมินปี้ ดอลลาร์ฮ่องกง และ US Dollar… ก็เลยขอติดไว้ก่อน
เอาเฉพาะข้อมูลจากฟาร์มลม Gansu Wind Farm ของ China Huaneng Group Corporation และ China Datang Corporation ซึ่งมีเป้าหมายจะทำฟาร์มลมผลิตไฟฟ้ารวมกันให้ได้ 20,000 MW ตามแผนของรัฐบาลจีนในพื้นที่ทะเลทรายโกบีตอนบนเขตเมือง Jiuquan แคว้นก่านซู หรือ Gansu ทางตอนเหนือของจีน… ปัจจุบันฟาร์มลมแห่งนี้มีสถานะอยู่ระหว่างก่อสร้าง แต่ก็ผลิตไฟฟ้าจ่ายเข้าระบบไปแล้วราว 8,000 MW
โครงการก่อสร้างแบ่งออกเป็น 3 เฟส… โดยเฟสแรกมีเป้าหมายผลิตกระแสไฟฟ้าให้ได้ 3,800 MW จากกังหันลมขาด 200 MW 18 เสา และ กังหันลมขนาด 100 MW อีก 2 เสา… และเฟสสองมีเป้าหมาย 8,000 MW จากกังหันลมขนาด 200 MW ทั้งหมด 40 เสา… ส่วนแผนผลิตทั้งโครงการมีเป้าหมายจ่ายไฟฟ้าเข้าระบบ 5,160 MW ในปี 2010… 12,710 MW ในปี 2015 และ 20,000 MW ในปี 2020 ด้วยวงเงินลงทุน 17,500 ล้านดอลลาร์สหรัฐ… รายงานในมือผม ณ กลางปี 2021 ระบุว่า… Gansu Wind Farm จ่ายไฟฟ้าเข้าระบบเพียง 8,000 MW ซึ่งแปลว่าโครงการในเฟส 2 ยังก่อสร้างไม่ครบตามแผน และ เฟส 3 ยังไม่ได้ก่อสร้างชัดเจน… โดยมีสัญญาขายไฟฟ้าเข้าระบบที่ราคา 0.54 หยวนต่อหน่วย หรือ kWh หรือ กิโลวัตต์ชั่วโมง ในขณะที่ราคาซื้อกระแสไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าถ่านหิน มีต้นทุนเพียง 0.3 หยวนต่อหน่วยเท่านั้น
ประเด็นก็คือว่า… งานติดตั้งกังหันลม หรือ Wind Turbine เพื่อเป็นแหล่งพลังงานอย่างเพียงพอในโครงการต้องใช้กังหันลมหลายพันตัว หรือ อาจจะเป็นหลายหมื่นตัวในโครงการขนาดใหญ่นั้น… ไม่ง่ายทั้งในระยะก่อสร้าง และ การซ่อมบำรุงในขณะที่ใบกังหันรอบตัวกำลังเคลื่อนที่… รวมทั้งปัญหาสำคัญอย่างทำเลที่ตั้งฟาร์มลมที่มีศักยภาพส่วนใหญ่ ก็ไกลจากเมืองใหญ่ที่มี Demand หรือ ความต้องการกำลังไฟฟ้าสูงๆ เหมือนกรณีของ Gansu Wind Farm ซึ่งสามารถพัฒนากำลังผลิตไฟฟ้าให้เต็มศักยภาพก็ได้ แต่… ใครจะจ่ายเงินซื้อพลังงานจากลมที่ Over Supply กันหละ
ประเด็นการชะลอโครงการ Gansu Wind Farm เป็นที่สนใจของนักวิชาการพลังงานหมุนเวียนทั่วโลก จนมีโครงการวิจัยตีพิมพ์กว่าสิบหัวเรื่องที่ศึกษาความสำเร็จล้มเหลวของ Gansu Wind Farm ที่เคยประกาศแผนลงทุน เพื่อทำสถิติเป็นฟาร์มลมที่มีกำลังผลิตสูงกว่ากำลังผลิตไฟฟ้าจากลมของอังกฤษทั้งประเทศให้ได้ในปี 2015
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ… การบริหารพลังงานไฟฟ้าของเทศบาลเมืองต่างๆ ในจีนส่วนใหญ่ ยังเห็นชอบที่จะซื้อไฟฟ้าจากโรงไฟฟ้าพลังความร้อนจากถ่านหินอยู่ โดยเฉพาะเขตมณฑลทางเหนือของจีนที่มีเหมืองถ่านหินของตัวเอง รวมทั้งเมืองต่างๆ ในมณฑลก่านซูด้วย… ความพยายามในการส่งเสริมการใช้พลังงานหมุนเวียนจากรัฐบาลกลางของจีน จึงถูกถ่วง และ บิดเบือนสารพัดลูกเล่น จนนักสิ่งแวดล้อมบางส่วนมองว่า… รัฐบาลกลางของจีนเองก็สร้างภาพไปตามน้ำเหมือนกัน และ ไม่ได้จริงจังจะจัดการอะไรกับถ่านหินที่ขุดขาย และ เผาใช้กันอยู่ทั่วแผ่นดินจีน จนค่าฝุ่นละอองทั่วประเทศจีนสูงเฉลี่ยเพิ่มขึ้นทุกปี
อย่างไรก็ตาม… กล่าวเฉพาะปัญหาทางเทคนิคในประเด็น “ใบกังหัน หรือ Wind Turbine Blade” ซึ่งอันตรายตั้งแต่ขั้นการผลิต ขนส่ง ติดตั้ง และ ซ่อมบำรุง จากขนาดและคุณสมบัติทางกล ซึ่งการพิจารณาโครงการฟาร์มลม และ ตีตกการขออนุญาตหลายโครงการมักจะเป็นเรื่องความปลอดภัย… แม้แต่โครงการในประเทศไทยเอง
ในขณะเดียวกัน… Startup จาก Madrid ประเทศสเปน ภายใต้การนำของ David Yáñez นักประดิษฐ์เจ้าของสิทธิบัตร Vortex Bladeless ซึ่งเป็นงานออกแบบชุดแปลงพลังงานลมเป็นไฟฟ้าจากการสั่นสะเทือนด้วยลม และ กำลังพัฒนาแนวคิดนี้สู่นวัตกรรมเชิงพาณิชย์อยู่ในปัจจุบัน และ ผมกำลังเกาะติดความคืบหน้าของ Vortex Bladeless ทั้งในมิตินวัตกรรม และ การลงทุน ซึ่งผมเชื่อว่าคงเป็น Unicorn Startup ด้านพลังงานในเร็วๆ นี้… ดูคลิปโปรโมทแทนคำอธิบายก็แล้วกันครับ
งานออกแบบสุดฮือฮาของ David Yáñez ได้รับรางวัลไม่น้อย และ กำลังนำไปสู่การพัฒนาเป็นโครงการผลิตไฟฟ้าจากพลังลม หรือ ฟาร์มลม… และ Vortex Bladeless ถือเป็นหนึ่งในสิบ Energy Startup ที่นักลงทุนสนใจมากในปี 2021… ถึงแม้ข้อความที่วิจารณ์กันบน Reddit มากกว่า 3,000 ข้อความจะสุดฮาด้วยการล้องานออกแบบ Vortex Bladeless ว่าย้อนแนวคิดจาก Sex Toy และเรียกผลงานของ David Yáñez ว่า Skybrator ก็ตาม… เอาไว้ผมได้รายละเอียดทางเทคนิคของ Vortex Bladeless หรือ Skybrator มากกว่านี้ จะทำข้อมูลมาฝากทุกท่านอีกทีครับ
#FridaysForFuture
References…
- https://vortexbladeless.com
- https://en.wikipedia.org
- https://www.nsenergybusiness.com
- Featured image: Photo by Aleksey Kuprikov from Pexels
