กิจกรรมทางการศึกษาระดับมหาวิทยาลัยในระหว่างที่เกิดวิกฤตโควิดอยู่นี้ ทำให้ได้เห็นความเปลี่ยนแปลงหลายอย่างของกิจกรรมการศึกษาระดับอุดมศึกษา อันเคยมีมหาวิทยาลัยเป็นศูนย์กลางอย่างสำคัญมานาน โดยเฉพาะกรณีที่มหาวิทยาลัยส่วนใหญ่ทั่วโลก เปิดทางให้นักศึกษาในความดูแลของสถาบัน ได้มีโอกาสเรียนออนไลน์กับแพลตฟอร์ม MOOC รายใหญ่ ซึ่งทำการตลาดท่ามกลางวิกฤตโควิด ผ่านคูปองเรียนฟรีเป็นโควต้าสถาบัน ที่เห็นมีแจกจ่ายทั้งของแพลตฟอร์ม Coursera… EdX และ FutureLearn ซึ่งเป็น 3 แพลตฟอร์มอันดับต้นของโลกที่มีบัญชีผู้สมัครเรียนรวมกันแล้วไม่น้อยกว่า 125 ล้านบัญชี ซึ่งไม่เคยมีมหาวิทยาลัยไหนในโลกเคยเปิดสอนคนรวมกันได้มากขนาดนี้
Coursera เป็นแพลตฟอร์ม eLearning แบบ MOOC หรือ Massive Open Online Course ที่แยกตัว หรือ Spin-off ออกมาจาก Stanford University ในปี 2012… ปัจจุบันมีตัวเลข Users ที่สมัครเรียนอยู่ราว 77 ล้านบัญชี โดยมีหลักสูตรการศึกษาจากมหาวิทยาลัยชั้นนำทั่วสหรัฐอเมริการะดับปริญญา 25 หลักสูตร และ ระดับประกาศนียบัติ หรือ Microcredentials ราว 610 หลักสูตร จนมูลค่าทางธุรกิจของ Coursera ซึ่งกลายเป็นบริษัทมหาชนเข้าจดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ไปแล้วมีมูลค่าถึง 293.5 ล้านดอลลาร์สหรัฐเมื่อสิ้นงวดบัญชีปี 2020
EdX ก็เป็นแพลตฟอร์ม eLearning แบบ MOOC อีกแห่งที่มีตัวเลข Users สมัครเรียนบนแพลตฟอร์มอยู่ราว 24 ล้านบัญชี และก่อตั้งครั้งแรกภายใต้ความร่วมมือ Harvard – MIT พร้อมๆ กับ Coursera ในปี 2012 เช่นกัน ก่อนจะ Spin-off ออกมาให้ 2U, Inc. ที่ร่วมก่อตั้งและบริหารโดย John Katzman จาก The Princeton Review ปัจจุบัน EdX มีหลักสูตรระดับปริญญา 13 หลักสูตร และ ระดับประกาศนียบัติ หรือ Microcredentials ราว 385 หลักสูตร
Coursera และ EdX เป็นสองแพลตฟอร์มการศึกษาออนไลน์จากสหรัฐอเมริกาที่ทรงอิทธิพลต่อระบบการศึกษาออนไลน์ไปทั่วโลก โดยมีมหาวิทยาลัยเกือบทุกแห่งในสหรัฐอเมริการ่วมมือกันใส่คอร์สที่เชื่อมโยงถึงวุฒิบัติและปริญญาบัตรของมหาวิทยาลัย… เปิดให้เข้าเรียนด้วยเงื่อนไขง่ายๆ เพียงสมัครใช้งานแพลตฟอร์ม
ส่วนแพลตฟอร์ม FutureLearn จากฝั่งอังกฤษที่ดำเนินงานโดย The Open University ซึ่งมีตัวเลข Users สมัครเรียนบนแพลตฟอร์ม FutureLearn อยู่ราว 14 ล้านบัญชี โดยก่อตั้งขึ้นในปี 2012 ภายใต้ความร่วมมือของ 12 มหาวิทยาลัยในอังกฤษ ได้แก่ University of Birmingham… University of Bristol… Cardiff University… University of East Anglia… University of Exeter… King’s College London… Lancaster University… University of Leeds… University of Southampton… St. Andrews University… และ University of Warwick และ มีหลักสูตรระดับปริญญา 28 หลักสูตร และ ระดับประกาศนียบัติ หรือ Microcredentials ราว 86 หลักสูตร
ประเด็นก็คือ… แพลตฟอร์มการศึกษาแบบ MOOC ในอังกฤษและสหรัฐอเมริกากำลังมีคนจากทั่วโลกแห่แหนไปเรียนออนไลน์ ซึ่งที่เห็นเรียนฟรีจริงๆ มีน้อยกว่าที่เรียนแบบจ่ายค่าเรียนแลกวุฒิการศึกษากันเป็นส่วนใหญ่ และ เห็นการเพิ่มขึ้นของ Users บนแพลตฟอร์มใหญ่ๆ เติบโตอย่างก้าวกระโดด โดยเฉพาะในช่วงที่วิกฤตโควิดกำลังคุกคามการไปเรียนในมหาวิทยาลัยแบบเดิมกลายเป็นความเสี่ยง
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ… ผมพบเพจโซเชียลมีเดียของบางมหาวิทยาลัยในไทย มีการป่าวประกาศแจกคูปองแลกคอร์สออนไลน์บนแพลตฟอร์มอย่าง Coursera และ EdX กันอย่างคึกคัก… ซึ่งในแง่ของประโยชน์ที่นักศึกษาได้รับถือว่าเป็นเรื่องดีงามสุดๆ เรื่องหนึ่ง… แต่ในแง่ของยุทธศาสตร์เชิงนโยบายทางการศึกษา โดยส่วนตัวคิดว่า กิจการอุดมศึกษาในประเทศไทยน่าจะเกิดปัญหาใหญ่ที่ต้องเร่งรีบคุยกันเรื่องการปรับตัวและเปลี่ยนแปลงระบบการศึกษาครั้งสำคัญ… ซึ่งอะไรที่เหมือนเดิมน่าจะค่อยๆ หายไปในไม่ช้า และ ผมคงพูดอะไรมากกว่านี้ไม่ได้
รายงานการสำรวจตลาด The Global Massive Open Online Course (MOOC) Market จาก MarketsAndMarkets.com พบว่า… มูลค่าทางการตลาดของธุรกิจ MOOC มีตัวเลข 6,845.4 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2020 และคาดว่าจะเติบโตถึง 18,925.18 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2026 ซึ่งมีค่าเฉลี่ยการเติบโตราว 18.13% ต่อเนื่องทุกปีจาก 2020 ถึง 2026
References…
