การทำคอร์สออนไลน์ในปัจจุบัน หากไม่นับครูอาจารย์ที่โดนอาจารย์ COVID-19 ยัดเยียดภาระให้แทบจะไม่ได้ตั้งตัว… การทำคอร์สออนไลน์ถือเป็นแนวทางหนึ่งของการประกอบอาชีพอิสระในยุคข้อมูลข่าวสาร และยุคแห่งการใช้ชิวิตโดยมีอินเตอร์เน็ตเป็นศูนย์กลาง… โดยเฉพาะการทำคอร์สแบบ Asynchronous eLearning ที่ครั้งเดียวใช้เท่าไหร่และเมื่อไหร่ก็ได้… โดยทั่วไปคนเรามีความสามารถอย่างหนึ่งอย่างใดที่สามารถถ่ายทอดให้คนอื่นเรียนรู้ต่อจากเราได้เป็นอย่างน้อย… หลายท่านจึงเริ่มหันหาแหล่งรายได้ที่สองด้วยการทำคอร์สออนไลน์ในปัจจุบัน แต่คอร์สออนไลน์ส่วนใหญ่ล้มเหลวทั้งในแง่ของเนื้อหาและการตลาด
สัปดาห์นี้ผมขอว่าต่อเรื่อง eLearning ที่ช่วงนี้จำเป็นอย่างมาก เพราะไม่อยากปล่อยให้การเรียนการสอน และกลไกการศึกษาสะดุดลงเพราะเชื้อโรคตัวจ้อย บวกกับกำแพงในใจที่ Mindset ของครูอาจารย์หลายท่านยังไม่เชื่อว่า… eLearning จะช่วยหรือทดแทนท่านเหล่านั้นได้จริงแค่ไหน ซึ่งผมยังได้ยินทัศนคติแบบนี้อยู่ แม้ในวันที่เจ้าของทัศนะที่ขาดความเชื่อมั่น eLearning ต้องหัดใช้เครื่องมือการสอนออนไลน์ด้วยกันทั้งนั้น
ผมไม่ตำหนิท่านหรอกครับ แต่อยากให้กำลังใจและย้อนนึกถึงตอนหัดขี่จักรยาน… วันที่ท่านหัดขี่จักรยานหรือขี่เป็นใหม่ๆ เรื่องคิดจะให้ใครซ้อนท้ายคงต้องลืมไปก่อน… สอนออนไลน์ใหม่ๆ ก็เหมือนกันครับ ลองทำให้ดีที่สุดกันดูซักตั้ง… ไม่เข้าท่าจริงๆ เรื่องกลับไปสอนแบบเดิมสำหรับหลายๆ ท่านคงไม่ใช่ปัญหา… แต่ถ้าติดใจขึ้นมาก็อีกเรื่องหนึ่ง
ประเด็นก็คือ… eLearning กับครูผู้สอนทำหน้าที่คนละอย่างกัน จึงเปรียบเทียบและทดแทนกันไม่ได้… แต่กรณีการตั้งแง่ว่า “มันไม่เหมือนครูสอน หรือไม่เหมือนนั่งเรียนในห้อง” เป็นคนละประเด็นกับการถ่ายทอดความรู้และการเพิ่มพูนความรู้ด้วยบริบทต่างออกไป ก็ย่อมไม่เหมือนกันอยู่แล้ว… ถ้าจะให้เหมือนครูสอนในห้อง คงไม่มีอะไรเหมือนได้เท่าครูสอนในห้อง ซึ่งถ้าท่านเปิดใจ… ผมอยากให้ติดตามงานชุดนี้ของผมให้ครบๆ แล้วค่อยตัดสินใจ… ส่วนท่านที่เชียร์ให้ผมรวบรวมเป็นตำรามาเลยยินดีอุดหนุน ก็… ขอบพระคุณไว้ตรงนี้ครับ เรื่องอนาคตยังไม่กล้ายืนยันอะไร
กลับมาเรื่องออกแบบคอร์สออนไลน์!
หลายท่านที่รู้จักผมเป็นการส่วนตัว หรือตามงานและแนวคิดผมมาระยะหนึ่งคงจะทราบว่า… ผมให้ความสำคัญกับการออกแบบที่หมายถึงให้คิดก่อน… ยิ่งถ้าคิดไม่ออกก็ยิ่งต้องย้อนกลับไปออกแบบความคิดกันก่อนด้วย… “การคิดก่อน” หรือ “การออกแบบวิธีคิดก่อนคิด” ก็คือการทำโครงร่างสิ่งที่จะทำ และในที่นี้ก็คือคอร์สออนไลน์ที่เราต้องการสื่อสารกับคนเรียนด้วยสารขนาดใหญ่ ที่ต้องการให้ผู้เรียนได้สารทั้งหมดไป จนสามารถถ่ายทอดและสื่อสารต่อได้ดีกว่าเดิม อันเป็นบทบาทของการจัดการเรียนการสอน
Karla Gutierrez ผู้เชี่ยวชาญด้านการสื่อสารการตลาดจาก Aura Interactiva ได้เผยแพร่เทคนิคการทำคอร์ส eLearning ให้ประสบความสำเร็จโดยมุ่งหวังให้ผู้เรียน ถูกตรึงไว้กับบทเรียนออนไลน์เหมือนต้องมนต์ แบบเดียวกับที่เด็กๆ ส่วนใหญ่ติดเกมส์จนวางไม่ได้ถอยไม่เป็น… และติดหนึบอยู่กับเกมส์วันละหลายชั่วโมง
บทความของ Karla Gutierrez เรื่อง How To Hook Your Learner On the First Few Screens เผยแพร่ผ่านเวบไซต์ ShifteLearning.com ที่ผมเป็นขาประจำที่แวะเวียนเข้าไปหาแรงบันดาลใจ และ Update ข้อมูลข่าวสารในแวดวง eLearning อย่างสม่ำเสมอ และบทความของ Karla Gutierrez ก็ตรงกับที่ผมต้องการจะนำเสนอแนวทางในวันนี้พอดีครับ… โดยเฉพาะสูตรการทำคอร์สให้โดนด้วยแนวคิด HOOK
Hook ถ้าเป็นคำกิริยาจะแปลว่าเกี่ยวติด หรือติดเบ็ด… เพราะฉะนั้น แนวคิดในการทำคอร์สแวร์ หรือบทเรียนให้ Hook ผู้เรียนได้จึงหมายถึงการเกี่ยวความสนใจใคร่รู้ของผู้เรียนให้ได้นั่นเอง… ซึ่ง Karla Gutierrez ระบุว่า ต้องวางเบ็ดกันตั้งแต่แรกเห็นกันเลย
1. Tap into the learner’s motivation through personalized learning goals หรือ จี้ใส่แรงจูงใจของผู้เรียนให้ทะลุไปถึงเป้าหมายของพวกเขา
เคล็ดลับนี้ให้เริ่มที่ตั้งคำถามว่า ทำไมผู้เรียนจึงจำเป็นต้องทนนั่งเรียนคอร์สของท่านสองสามชั่วโมง? พวกเขาจะได้อะไรหลังจากเรียนแล้ว… หาความน่าสนใจของสิ่งที่คุณจะสอนให้เจอ ซึ่งต้องน่าสนใจสำหรับผู้เรียนแบบคนต่อคนด้วยครับ!… คำสำคัญอย่างคำว่า Personalized Learning สำคัญมากที่ท่านต้อง “รู้จริต” หรือ Insight ของผู้เรียน
2. Get learners excited about completing the course หรือให้ผู้เรียนกระตือรือล้นที่จะเรียนให้จบคอร์ส
นักการตลาดดึงดูดผู้คนให้ซื้อผลิตภัณฑ์หรือบริการผ่านการกระตุ้นการตัดสินใจ ซึ่ง eLearning Course ก็ใช้เทคนิคเดียวกันได้ โดยวิธี…
2.1 สร้างเงื่อนไขการทำทันที อ่านทันที ดูทันที ทำแบบฝึกหัดทันที และเรียนบทต่อไปทันทีเพื่อคุณค่าหรือผลประโยชน์ดีที่สุดที่
2.2 ยื่นข้อเสนอ หรือการแลกเปลี่ยนที่เหลือทางเลือกเดียวคือโอนอ่อนผ่อนตาม เช่น ใส่คำถามเชิญชวนท้าทายไว้แต่ต้น… หรือจะติดสินบนไว้ล่วงหน้าด้วยข้อเสนอที่ดีต่อใจ… หรือจะใช้สูตรให้รางวัลเป็นระยะเหมือนนักออกแบบเกมส์ที่ผู้เล่นผ่านด่านได้… ไปจนถึงท้าทายหลอกล่อชวนติดตามด้วยเงื่อนงำเหมือนละครหรือภาพยนต์สืบสวนสอบสวน
3. Use the power of storytelling หรือใช้พลังจากเรื่องเล่า
หาทางแปลงเรื่องเรียน ให้เป็นเรื่องเล่า ซึ่งพลังของเรื่องเล่ามีหลักสำคัญคือทำให้ผู้เรียน เป็นส่วนหนึ่งของเรื่องเล่า เหมือนที่นักทำบทละครประโลมโลก ทำให้ผู้ชมรู้สึกว่าตัวเองเหมือนนางเอกหรือเป็นเหมือนนางเอกนั่นเอง… หรือไม่ก็ทำเรื่องที่ไม่มีตัวละคร ให้มีตัวละครขึ้นมา… ซึ่งเรื่องเล่าจะเชื่อมต่ออารมณ์ของผู้เรียนกับบทเรียนง่ายกว่า… ในหนังสือ Center-Learning & Development ของ Dr.Candy Lawson นักจิตวิทยาจาก Louisiana State University ยืนยันว่า… การเชื่อมต่อระหว่างอารมณ์และการเรียนรู้เป็นกระบวนการที่เกิดขึ้นภายในสมอง ในทางกลับกัน… การคิดซึ่งเป็นองค์ประกอบการเรียนรู้ที่สำคัญ ก็มีผลต่ออารมณ์เช่นกัน
4. Hook Learners Immediately with Visual Design หรือ Hook ตั้งแต่แรกเห็น
หลายท่านคงเคยเห็นคนเอา Presentation ที่เปิดมาหน้าแรกก็ร้องว๊าวมาบ้าง… และคงจะเคยเห็น Presentation ที่เปิดมาแล้วอยากนั่งเขี่ยโทรศัพท์มือถือมากกว่าจะสนใจมาบ้างเช่นกัน… การเลือกภาพ การตกแต่งภาพ ทำคลิป วางโครงสร้างทางศิลปะให้สไลด์อย่างปราณีต เพื่อแลกกับ “ความสนใจและเวลา” ที่ผู้เรียนจะต้องเสียไปกับคอร์สของท่าน… แทนที่จะเป็นคอร์สโดยผู้สอนท่านอื่นจากค่ายอื่น ที่นับวัน… เทคโนโลยีและผู้เรียนจะคัดทิ้งงานที่ “สร้างขึ้นอย่างไร้ใจ” ที่เพียงแค่ชายตามองก็เจอความไม่น่าสนใจตั้งแต่แรก… ซึ่งหลายๆ ท่านคงเคยได้ยินคำว่า “รักแรกพบ” มาบ้าง… การทำคอร์สให้เกิดรักแรกพบแม้ไม่ง่าย แต่ก็ไม่ยากเหมือนที่สาวๆ รู้ว่าจะ Hook สายตาหนุ่มๆ ยังไงนั่นเอง… บางกรณีก็ต้องไปจนสุดถึงศัลยกรรมก็ต้องลองแล้วครับ… ถ้ามันคุ้ม!
อ้างอิง
