บทความเรื่อง Discover 15 Current Online Learning Trends โดย Jordan Friedman และ Sarah Wood บน USNews.com รายงานว่า… Virtual Education หรือ การศึกษาเสมือนจริงมีความคึกคักแพร่หลายมากขึ้นทั่วโลก โดยสำรวจพบวิทยาลัยและมหาวิทยาลัยมากกว่า 4,700 แห่งทั่วสหรัฐเปิดสอนหลักสูตรออนไลน์ให้กับนักศึกษาในปี 2015 และ มีผู้เรียนมากกว่า 6 ล้านคนเรียนหลักสูตรออนไลน์อย่างน้อยหนึ่งหลักสูตร โดยเพิ่มขึ้น 3.9% จากปีก่อนหน้า และ 29.7% ของนักเรียนระดับอุดมศึกษาทั้งหมดเรียนหลักสูตรทางไกลอย่างน้อยหนึ่งหลักสูตร… ในขณะที่จำนวนนักศึกษาที่เรียนในชั้นเรียนลดลง 931,317 คนระหว่างปี 2012–2015…
ประเด็นก็คือ… แนวโน้มเดียวกันนี้เกิดขึ้นทั่วโลกในช่วงเวลาใกล้เคียงกัน และ ถูกวิกฤตโควิดกระตุ้นให้สถาบันการศึกษาทุกประเภทหาทางปฏิรูประบบการเรียนการสอนผ่านออนไลน์กันหมด ไม่มีเว้นแม้แต่ระบบการศึกษาสำหรับ “เด็กก่อนวัยเรียน” ที่หาทางเพิ่มรูปแบบการส่งเสริมพัฒนาการของเด็กก่อนวัยเรียนด้วยช่องทางออนไลน์ ซึ่งได้ดึงผู้ปกครองเข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการของบุตรหลานอย่างไม่มีทางหลีกเลี่ยง
ในขณะที่เรากำลังย่างเข้าสู่ Post-Covid Era หรือ ยุคหลังโควิดอยู่นี้… รูปแบบการเรียนการสอนที่กำลังก่อร่างอยู่ในปัจจุบันนั้นชัดเจนเหลือเกินว่า… การเรียนทางไกลทั้งแบบ Synchronous และ Asynchronous กำลังกลายเป็นรูปแบบพื้นฐานอย่างสำคัญในการจัดการเรียนการสอนของยุคถัดไป โดยเฉพาะการเรียนการสอนสำหรับเด็กโตตั้งแต่ระดับมัธยมศึกษาขึ้นไป โดยมีเทคโนโลยีดิจิทัลด้านการสื่อสาร และ เทคโนโลยีข้อมูลสำหรับการบันทึกประวัติการศึกษาของทุกคน… กำลังถูกพัฒนาแบบหลอมรวมให้เป็นเนื้อเดียวกันเพื่อเป็นโครงสร้างพื้นฐานอย่างแท้จริงให้ระบบการศึกษายุคดิจิทัลสมบูรณ์แบบขึ้นกว่าเดิม โดยมี Social Metaverse Platform ซึ่งจะมาแทนที่ Social Media Platform และมี Blockchain Technology ที่จะมาแทนที่ระบบฐานข้อมูลแบบดั้งเดิมเพื่อให้การหลอมรวมกลายเป็น Metaverse Virtual School…
ศาสตราจารย์ ดร.ใจทิพย์ ณ สงขลา อาจารย์ประจำคณะครุศาสตร์ สาขาเทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเคยให้ความเห็นไว้ว่า… Metaverse เป็นโครงสร้างพื้นฐานที่จะเข้ามาปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์การสื่อสารทางสังคม และ การเรียนรู้ และ เสริมต่อประสบการณ์ให้ผู้เรียนเข้าสู่โลกเสมือน… โดยผู้ที่อยู่ใน Metaverse จะสร้างอวตาร หรือ ตัวตนในรูปลักษณ์ที่พอใจ เพื่อมีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อม… สัมผัสวัตถุ และ บรรยากาศด้วยกราฟิกที่มีมิติจากบริบทสิ่งแวดล้อม… Metaverse ช่วยทำให้สิ่งที่เป็นนามธรรม จับต้องและเข้าใจยาก กลายมาเป็นภาพเสมือนจริงที่สัมผัสและจับต้องได้ การเรียนรู้เรื่องราวต่างๆ ทั้งวิทยาศาสตร์ สังคมศาสตร์ และสิ่งแวดล้อมก็จะเข้าใจได้ง่ายขึ้นและเกิดความคิดสร้างสรรค์ใหม่ๆ ได้เร็วขึ้น
ที่น่าสนใจก็คือ… ผู้เรียนใน Metaverse จะได้เห็น และ ได้สัมผัสประสบการณ์ในสิ่งที่ไม่สามารถพบเห็น หรือ ทำได้ในสภาพกายภาพจริง เช่น… การทดลองวิทยาศาสตร์ที่มีความเสี่ยง หรือ การเดินทางทัศนศึกษาในที่ห่างไกลและยากจะไปได้ในความเป็นจริง
นอกจากนั้น Metaverse ยังช่วยจำลองโลกเสมือนจริง และ สร้างสถานการณ์จำลองให้ผู้เรียนได้ฝึกฝนทักษะเบื้องต้นบางอย่างจนเกิดเป็นความชำนาญในขั้น Mastery Learning หรือ การเรียนรู้จนรอบรู้ซึ่ง Benjamin Bloom ผู้พัฒนาโมเดล Bloom’s Taxonomy ได้แนะนำเอาไว้อีกด้วย เช่น การเข้าสู่สภาพในอวกาศ ดวงดาวอื่น หรือ ได้ฝึกงานร่วมกับผู้มีความสามารถในระดับโลกที่อยู่ไกลออกไป
อย่างไรก็ตาม… Metaverse Virtual School หรือ โรงเรียนในโลกเสมือนไม่ได้เกิดขึ้นเพื่อทดแทนโรงเรียนที่มีสถานะเป็น “สถาบันการศึกษา” แต่อย่างใด ถึงแม้ในวิวัฒนาการอันใกล้ที่จะถึงนี้ของ Metaverse Virtual School จะกระทบ “สถานศึกษา” ที่เป็นเหมือนสาขาของสถาบันการศึกษา เหมือนที่สาขาของธนาคารส่วนหนึ่งต้องหายไปเพราะธนาคารออนไลน์ให้บริการทางการเงินทดแทนได้ดีกว่า… ซึ่งสถานศึกษาคล้ายสาขาของธนาคารย่อยๆ เหล่านี้ก็จะต้องหายไปเป็นส่วนใหญ่เหมือนกัน… แต่ในบทบาทระดับ “สถาบันการศึกษา” จะโดดเด่นและสำคัญยิ่งกว่าเดิมเพื่อนเป็นเจ้าของแพลตฟอร์ม และ คอนเทนต์ทางการศึกษาที่ให้บริการบน Metaverse Virtual School… ซึ่งบทบาทและความสำคัญจะอยู่ในขั้นจำเป็นต้องมีทีเดียว
คำถามจึงเหลือเพียงว่า… สถาบันการศึกษา และ บุคลากรทางการศึกษาในบ้านเราพร้อมแค่ไหนในทางเทคนิคและการลงทุน???
References…
