ในวงสนทนาของ Startup ที่การคุยกันเรื่อง Scale หรือ ขยายธุรกิจแบบต่างๆ อันถือเป็นชิ้นส่วนหนึ่งของไอเดียธุรกิจที่สำคัญในการขายไอเดียกับนักลงทุน โดยเฉพาะการได้คุยกันในขั้น Investor Pitch ที่ต้องเล่ารายละเอียดกับนักลงทุนตัวจริง ผู้กำเงินและเครือข่ายนัดคุยในชั่วโมงนั้น… ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นการ Pitch ที่ไม่จำกัดเวลาเหมือนรอบอื่นๆ
ประเด็นการแสดงวิสัยทัศน์และการวิเคราะห์โมเดลธุรกิจในขั้นขยายในระยะต่างๆ เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้เงินลงทุนผ่านการประเมินผลประกอบการในอนาคตนั้น นักลงทุนมักจะซักไซ้หาที่มาของตัวเลขที่ใช้อ้างอิงจนเข้าใจที่มาและมั่นใจกับความเป็นไปได้ก่อน… เงินลงทุนที่จะใส่เข้าไปเพื่อ Start ธุรกิจจึงจะไหลมาหนุนโมเดลธุรกิจนั้น
ประเด็นก็คือ… การวิเคราะห์โมเดลธุรกิจในบางมิติ หรือ ในขั้นตอนการ Scale Up นั้น บางแง่มุมไม่สามารถใช้การวิเคราะห์ด้วย SWOT Analysis เพื่ออธิบายทิศทาง แนวโน้มและจุดอ้างอิงเชิงมหภาค ที่ต้องมองโมเดลธุรกิจ ให้สอดคล้องกับสังคม ประเทศชาติ และตัวแปรใหญ่ๆ ที่มีผลต่อการวางกลยุทธ์และตัดสินใจขยับขยายธุรกิจ… ซึ่งหลายกรณีอาจจะต้องเลยไปถึงระเบียบกฏหมาย สิ่งแวดล้อมรวมทั้งปัจจัยเชิงนิเวศที่สัมพันธ์กับโอกาสและอุปสรรคด้วย
เครื่องมือที่นิยมใช้ในการวิเคราะห์ระดับมหภาคโดยทั่วไปก็คือ PEST Analysis ซึ่งประกอบไปด้วย…
- P – Political หรือ การเมือง… หรือข้อเท็จจริงเกี่ยวกับนโยบายของรัฐ กฏหมายส่งเสริมการลงทุน มาตรการต่างจากรัฐ และเงื่อนอื่นๆ… ซึ่งการเล่าโน่นเล่านี่โดยไม่ทำการบ้านเรื่องผลดีผลเสียจากนโยบายของกลุ่มการเมืองและรัฐ โอกาสตายน้ำตื้นต่อหน้านักลงทุนย่อมมีมากทีเดียว
- E – Economic หรือ เศรษฐกิจ… หรือข้อมูลเชิงเศรษฐศาสตร์อย่างเช่นอัตราการเติบโต… ตัวเลข GDP รวมทั้งอัตรการขยายตัวของเศรษฐกิจ ซึ่งการจะทำธุรกิจได้ ต้องมีพื้นฐานการใช้ข้อมูลทางเศรษฐกิจ และ วิเคราะห์หรือใช้ข้อมูลวิเคราะห์ปัจจัยทางเศรษฐกิจ อธิบายเสริมโมเดลธุรกิจว่าได้เปรียบหรือเสียเปรียบอย่างไรในมิติไหนอย่างไร… ทั้งตัวเองและคู่แข่ง
- S – Social หรือ สังคม… ซึ่งหมายถึงข้อเท็จจริงเกี่ยวกับผู้คนที่เกี่ยวข้องและมีส่วนได้ส่วนเสีย อย่างค่านิยม วัฒนธรรม วิถีชีวิตของประชากร ซึ่งต้องเข้าใจบริบทเชิงสังคม ความเชื่อและสิ่งแวดล้อมในบริบทนั้น รวมทั้งสภาพทั่วไปของสังคมที่เกี่ยวข้องกับโอกาสและอุปสรรคของโมเดลธุรกิจ
- T – Technology หรือ เทคโนโลยี… อันถือเป็นส่วนสำคัญในโมเดลธุรกิจในยุคปัจจุบัน ซึ่งนวัตกรรมต่างๆ รวมทั้งแนวโน้มการพัฒนาเทคโนโลยีสำคัญๆ ที่ต้องบอกได้ ประเมินได้ถึงแนวโน้มการเกิดและใช้เทคโนโลยีในปัจจุบันและอนาคตอย่างแม่นยำ โดยจะถือว่าเป็นทั้งวิสัยทัศน์และศักยภาพในลำดับต้นๆ ของใครก็ตามที่จะทำธุรกิจในยุคพึ่งพาเทคโนโลยีอย่างในปัจจุบัน
นอกจากนี้… PEST Analysis อาจจะมีการดัดแปลงโครงสร้างโมเดล PEST ด้วยตัวแปรระดับมหภาค หรือ ตัวแปรที่ควบคุมจากฝั่งธุรกิจได้ยากหรือไม่ได้เลย ซึ่งต้องโฟกัสเป็นพิเศษ เช่น
- ตัวแปรด้านกฏหมาย หรือ Legal… ก็สามารถเติมโมเดลเป็น PESTL ใช้อธิบายได้เลย
- ตัวแปรด้านสิ่งแวดล้อม หรือ Environmental Factors… ก็สามารถเติมโมเดลเป็น PESTE ใช้อธิบายได้เลย
ประมาณนี้ครับ!
References…
