คนโชคร้ายที่ชีวิต และ ประสบการณ์ต้องไปเจอะเจอเหตุการณ์ที่กระทบกระเทือนจิตใจให้ “วิตกและหวาดกลัวอย่างรุนแรง” ซึ่งได้กลายเป็นประสบการณ์เลวร้าย ติดตา ติดใจ และ ติดความคิด โดยเหตุการณ์ หรือ ภาพจำจากเหตุการณ์นั้นจะวนเวียนหลอกหลอนเหมือนเหตุการณ์นั้น “เกิดขึ้นกับจิตใจ และ ความคิด” ซ้ำแล้วซ้ำอีกจนมีผลกับภาวะสุขภาพทั้งทางกาย และ ทางใจ
ผลกระทบจากเหตุการณ์ที่สร้างความวิตกหวาดกลัวอย่างรุนแรง และหรือ อย่างเฉียบพลัน มักจะเป็นสาเหตุใหญ่ของโรคเครียด และ อาการป่วยทางจิตเวชได้มากมาย เช่น คนที่เคยถูกสุนัขรุมกัด… คนที่เคยตกอยู่กลางกองเพลิงขณะไฟไหม้บ้าน… เคยตกเป็นตัวประกันของขี้ยาประสาทหลอน… เคยถูกคู่นอนหรือคู่สมรสตบตีทารุณ และ ถูกข่มขืน… โดยคนที่เผชิญอยู่กับเหตุการณ์นั้นๆ สามารถรอดชีวิตมาได้ แต่ก็เจ็บปวดใจและทุกข์ทรมานจากเหตุการณ์ และ ความสูญเสียจนส่งผลให้เกิดความบกพร่องในหน้าที่การงาน และ การใช้ชีวิตประจำวันอย่างมาก
ในทางจิตเวช… อาการป่วยทางจิตใจที่มีสาเหตุมาจากเหตุการณ์ที่สร้างความวิตกหวาดกลัวอย่างรุนแรง และหรือ อย่างเฉียบพลัน จะถูกเรียกว่าอาการ PTSD หรือ Post-Traumatic Stress Disorder ซึ่งถือเป็นโรคเครียดที่เกิดจากประสบการณ์เก่าตามหลอกหลอน โดยมีความคิดและความรู้สึกเดียวกับตอนเผชิญเหตุผุดขึ้นมาซ้ำๆ หรือ รวมทั้งฝันเห็น หรือ ฝันเกี่ยข้องกับเหตุการณ์บ่อยครั้ง… และมักจะเกิดอาการตื่นตัว และ ตื่นกลัวเกินปกติ ควบคุมอารมณ์ในขณะตื่นกลัวได้น้อย หงุดหงิด โมโหง่าย ก้าวร้าว… รวมทั้ง ตกใจง่าย ใจสั่น ความดันโลหิตสูง ไม่มีสมาธิ เครียดกับสิ่งต่างๆ รอบตัว และ นอนไม่หลับได้ด้วย
PTSD หรือ Post-Traumatic Stress Disorder โดยรายละเอียดจะแบ่งแยกไปตามสาเหตุของการเกิดบาดแผลทางใจของคนที่เป็น PTSD… กรณีของบาดแผลทางใจจากการถูกข่มขืน ก็จะแตกต่างจากบาดแผลทางใจ และ ความกลัวจากอุบัติเหตุทางรถยนต์ และ แตกต่างจากบาดแผลทางใจของทหารผ่านศึก และ แตกต่างจากบาดแผลทางใจจากการสูญเสียคนรักจากโรคภัยไข้เจ็บที่รักษาไม่ได้และทุกข์ทรมานระหว่างป่วย
ประเด็นก็คือ… คนส่วนใหญ่เคยมีประสบการณ์ที่ทำให้เกิดบาดแผลทางใจกันมาบ้าง ส่วนจะมากน้อยหนักเบาจนติดค้างเป็นปัญหา หรือ ลืมๆ ไปได้อย่างไรแบบไหนก็อีกเรื่องหนึ่ง… แต่เมื่อขึ้นชื่อว่าเคยรู้สึกว่าได้เจอเหตุการณ์ให้วิตกหวาดกลัวอย่างรุนแรงเฉียบพลันมาก่อน… เจ้าตัว และ คนใกล้ตัวก็ควรจะรู้วิธีที่จะประคับประคองความวิตกหวาดกลัวที่มีอยู่อย่างระมัดระวัง เพราะนั่นอามรมณ์ ความคิด และ จิตใจแบบนั้นคือความเปราะบางที่มีโอกาสเปลี่ยนเป็นเหตุการณ์เลวร้ายได้อีกมาก… ซึ่งบาดแผลทางใจกลุ่มอาการ PTSD ล้วนแต่มีศูนย์กลางอยู่ที่ “ความกลัว และ อาการหวาดผวาหวั่นวิตก” ที่แก้ไขจากภายนอกได้ยาก ในขณะที่สามารถรับแรงกระทบกระแทกจากภายนอกได้ง่ายและรุนแรงกว่าปกติมาก
อย่างไรก็ตาม… การบำบัดและจัดการ “ความกลัว และ อาการหวาดผวาหวั่นวิตก” มีหลายหนทางให้เลือก ซึ่งทำได้ตั้งแต่เปลี่ยนตนเอง เปลี่ยนสิ่งแวดล้อม หรือ ไปพบจิตแพทย์เพื่อหาทางนำความสงบสุขและผ่อนคลายกลับมา… แต่ทั้งหมดก็ต้องเริ่มต้นด้วย “ความกล้า” ที่จะเปลี่ยน และ เดินหน้าเพื่อตนเอง และ คนที่เรารักผู้ยังอยู่เคียงข้างและรักเราอยู่ในตอนนี้
…อาการ และ ข้อมูลทางคลินิคไม่คุยครับ!
References…
