การรักตัวเองถือเป็นพื้นฐานธรรมชาติของคนปกติที่พึงมีและควรมี แต่ในความสัมพันธ์ระหว่างตนเองกับผู้อื่นในทุกระดับความสัมพันธ์นั้น การรักตัวเองบนทัศนคติแบบ “ตัวฉัน หรือ ของฉัน” ที่เกินเลยพื้นที่ส่วนกลางที่เป็น “ของเรา” บ่อยครั้งก็อาจกลายเป็น “ความต้องการ” อันมีเงาร่างและกลิ่นไอของความเห็นแก่ตัวปนๆ อยู่เสมอ… ซึ่งถ้ามากจนคู่ความสัมพันธ์รู้สึกได้ถึงความเห็นแก่ตัวอันเป็นธรรมชาติในนิสัยและพฤติกรรม… ช้าเร็วต่อจากนั้นก็คงได้เห็นปัญหาความสัมพันธ์อันไม่ปกติเกิดขึ้นอย่างแน่นอน
ประเด็นคือ… คนปกติอย่างเราท่านจำเป็นต้องใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่นเสมอ ในขณะที่เส้นกั้นระหว่างการเป็นตัวของตัวเองและการรักตัวเองแบบที่ยืดยุ่นพอ จนไม่มีภาพความเห็นแก่ตัวเด่นชัดเกินงาม ถึงขั้นไปเบียดกลืนอัตตาของผู้อื่นมากเกินไป ซึ่งบางคนในบางกรณีถึงขั้นเอาตนเองเป็นจุดศูนย์กลางของสายสัมพันธ์ ที่มีแต่คนอื่นเท่านั้นที่ต้องปรับตัวและโอนอ่อนให้กับ “ความต้องการอันเห็นแต่ตัวเอง” นั้น โอกาสจะเกินเลยไปทำลายความสัมพันธ์มักจะเกิดขึ้นได้ไม่ยาก
สิ่งที่น่าสนใจก็คือ… คนเห็นแก่ตัว และ คนมีพฤติกรรมเอาแต่ประโยชน์ส่วนตัวมีอยู่จริงในสังคม ซึ่งบางคนที่โชคร้ายก็อาจจะเจอคนเห็นแก่ตัวกลายเป็นคนใกล้ตัวก็เป็นได้ ปัญหาก็คือ… ดูเหมือนจะไม่มีใครเลยที่เชื่อว่าตัวเองเป็นคนเห็นแก่ตัวสำหรับผู้อื่น ถึงแม้คนๆ นั้นจะมาสายให้คนอื่นนั่งรอเป็นชั่วโมงๆ แถมยังตำหนิคนรอว่านัดมันมาไกลทำให้มันลำบาก ซึ่งมุมมองแบบนี้เป็นการตำหนิคนรอตรงๆ ว่าเห็นแก่ตัว
อย่างไรก็ตาม… พื้นฐานการรักตัวเองโดยไม่เห็นข้อบกพร่องของตัวเองก็ยังถือว่าเป็นพื้นฐานธรรมชาติของคนปกติที่พึงมีและควรมี ซึ่งในท้ายที่สุดก็ย่อมถูกจัดการผ่านความสัมพันธ์เฉพาะกรณีเสมอ… การรู้จักรักและเข้าใจผู้อื่นโดยเฉพาะคนในสายสัมพันธ์ที่ตัดกันไม่ได้ขายกันไม่ขาด ซึ่งอย่างน้อยก็ควรมองเห็น “ความต้องการ และ ปัญหา” ของผู้อื่นอันเกิดจากการรักตัวเอง กับการเป็นตัวของตัวเอง และ ความต้องการเฉพาะส่วนของตัวเองด้วย… ย่อมจะทำให้สายสัมพันธ์มี “ความใส่ใจ” ยึดเหนี่ยวเอาไว้บ้าง
ส่วนพฤติกรรมเห็นแก่ตัวระดับ “น่ารังเกียจ” เช่น แซงคิว… ทำเลอะเทอะโดยไม่ใส่ใจ… นั่ง ยืน เดิน นอนและสัญจร โดยไม่สนใจมารยาทและความเดือดร้อนของผู้อื่น หรือ หนักหนาถึงขั้นจอดรถขวางทางฉุกเฉินในเขตโรงพยาบาล และอะไรประหลาดๆ ที่มนุษย์ป้า–มนุษย์ลุงกระทำไปด้วยความเห็นแก่ตัว–เห็นแก่ได้ ตั้งแต่ไร้มารยาทไปจนถึงไร้จริยธรรม… ซึ่งก็ไม่ได้มีแต่มนุษย์ลุงหรือมนุษย์ป้าหรอกที่เป็นแบบนั้น… พวกมนุษย์เด็กบุพการีสอนมาน้อย รวมทั้งเพื่อนร่วมงานที่หลงไหลแต่ความเก่งความถูกต้อง หรือ เข้าใจว่าตัวเองสำคัญมากผ่านมุมมองเฉพาะส่วนของตัวเอง ก็สามารถทำพฤติกรรมน่ารังเกียจให้เห็นได้บ่อยๆ เช่นกัน… แก้ไม่ได้หรอกครับ อยู่ให้ห่างไว้ได้อย่างเดียว!
References…
