Sharing Economy เป็นชื่อเรียกโมเดลธุรกิจที่ใช้แนวทางในการประสานทรัพยากรทางธุรกิจในระบบนิเวศหนึ่งๆ ที่แบ่งปันและส่งต่อ “สินค้า กับ บริการ” ที่มาพร้อมข้อมูลชุดเดียวกันในทุกๆ ห่วงโซ่ในระบบนิเวศ… กรณีธุรกิจร้านอาหารที่ส่งต่ออาหารใส่กล่องกลับบ้าน ฝากคนมีมอเตอร์ไซด์ที่สะดวกแวะส่งอาหารให้ลูกค้าไปจัดการต่อให้ ในขณะที่ลูกค้าก็ไม่ต้องแต่งตัวขับรถออกมาเอง… ซึ่งการประสานทรัพยากรของร้านอาหาร กับ คนขี่มอร์เตอร์ไซด์ส่งของ จึงสร้าง Sharing Model ขึ้นให้บริการ แบบที่เคยมีแต่ร้านอาหารเชนใหญ่ๆ อย่างพิซซ่า หรือ ไก่ทอดเท่านั้นที่เคยทำได้ครบวงจรถึงขั้นลูกค้ารอกินที่บ้านได้เลย
Sharing Business Model ในทางเทคนิคจึงเป็นกลยุทธ์ที่ธุรกิจรายเล็กรายน้อยและรายย่อย ร่วมประสานทรัพยากรทางธุรกิจกันจนมีมูลค่ามากกว่าธุรกิจรายใหญ่อย่างเทียบกันไม่ได้ และ ท้าทายช่วงชิงส่วนแบ่งทางการตลาดจากธุรกิจรายใหญ่เจ้าตลาดดั้งเดิมมากมาย… กรณีของ AirBNB ที่มีห้องพักกว่า 7,000,000 ยูนิตให้บริการใน 100,000 เมืองทั่วโลก ซึ่งไม่มีทุนโรงแรมเจ้าไหนในโลกสร้างห้องพักได้มากขนาดนี้ไว้บริการโดยไม่ป่นปี้ตั้งแต่คิดทำ… แต่เจ้าของทรัพย์สินให้เช่ารายวันทั่วโลกต่างพร้อมใจกันเสนอห้องพัก และ บริการอื่นๆ ต่อเนื่องผ่าน AirBNB กันหมด
ประเด็นเป็นแบบนี้ครับ… Sharing Business Model ที่สามารถสร้างระบบนิเวศทางธุรกิจมูลค่าสูง พร้อม ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียมากมาย ซึ่งตัวเลขทางเศรษฐกิจที่ Sharing Business Model หนึ่งๆ ขับเคลื่อนหมุนเวียนอยู่ มักจะมีสัดส่วนต่อ GDP หรือ Gross Domestic Product อย่างน่าตื่นตาเสมอ…
ตัวเลขปลายเดือนพฤศจิกายน 2021 ที่ผ่านมา… AirBNB เผยแพร่ตัวเลขการสร้างงานในยุโรป 345,000 ตำแหน่งงาน และ มีเงินหมุนเวียนในยุโรปผ่าน AirBNB มากถึง 19,000 ล้านยูโรดอลลาร์ หรือราว 718,350 ล้านบาท… โดยตัวเลขจาก AirBNB ประเทศไทย ซึ่งผมมีตัวเลขของปี 2019 จากสำนักข่าวออนไลน์ The Standard มีรายงงานตัวเลขรายได้เข้าประเทศไทยผ่าน AirBNB สูงถึง 43,700 ล้านบาทในปีเดียว… ในขณะที่แพลตฟอร์ม Grab ในประเทศไทย ก็มีตัวเลข EBITDA 1/2564 หรือ รายได้ก่อนหักค่าตัดจ่ายทั้งปวงในไตรมาสแรกปี 2021 อยู่ที่ 507 ล้านดอลลาร์ หรือราว 16,540 ล้านบาท… โดย GDP 2021 ของประเทศไทยมีตัวเลขอยู่ที่ 546,000 ล้านดอลลร์สหรัฐ ที่แปลว่า… แพลตฟอร์ม Grap และเหล่าไรเดอร์พร้อมร้านอาหารพันธมิตรดัน GDP ของชาติร่วมกันได้มากราว 0.1% ในไตรมาสเดียว
ในทางทฤษฎี… Sharing Business Model หรือ Sharing Economy ไม่ได้มีภาพของการแบ่งปันตามความหมายของคำว่า Sharing แต่อย่างใด… Dr. Lizzie Richardson จาก University of Cambridge ให้ความเห็นว่า Sharing Economy เป็นส่วนหนึ่งของเศรษฐกิจทุนนิยมแนวทางหนึ่ง ซึ่งไม่มีความหมายในเชิงแง่ของการแบ่งปันฟรีๆ ที่เคยเป็นภาพรวมขนาดใหญ่ของคำว่า Sharing หรือ การแบ่งปัน… เพราะ Sharing Economy เป็นโมเดลการแบ่งปันเพื่อผลกำไร ซึ่งเกี่ยวข้องกับธุรกิจเอกชนเช่น Uber… Airbnb หรือ Taskrabbit นั่นเอง
Sharing Economy โดยรายละเอียดจึงมีแง่มุมของผลประโยชน์ชัดเจนยิ่งกว่า โมเดลสหกรณ์ หรือ องค์กรไม่แสวงหากำไร… แต่ในมุมมองของการใช้ Sharing Economy หรือ Sharing Business Model เป็นกลยุทธ์ทางธุรกิจหรือการตลาด… ความหมายและรายละเอียดก็จะชัดแจ้งอย่างยิ่ง
References…
- https://en.wikipedia.org/wiki/Sharing_economy
- https://www.stratosjets.com/blog/airbnb-statistics
- https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S001671851530141X#!
