The Student Mindset ของ Steve Oakes และ Martin Griffin รวมทั้ง VESPA Model ที่อธิบาย “ความสำเร็จ” ผ่านตัวแปรทั้ง 5 อันได้แก่ Vision… Effort… Systems… Practice และ Attitude นั้น… ในทางปฏบัติแล้วจะเป็นเครื่องมือของฝั่งผู้สอน ที่ต้องนำแนวทางการพัฒนา VESPA Minกset ให้ผู้เรียนด้วยเครื่องมือและเทคนิคที่อธิบายไว้เป็นลำดับในแต่ละบทและตอนของเนื้อหาในหนังสือ…
ระบบการศึกษาที่เราท่านได้สัมผัสและรับรู้กันมา จนพาพวกเรามาถึงวันที่มีความรู้และประสบการณ์เพียงพอที่จะประกอบสัมมาอาชีพได้นั้น ระบบการศึกษาทุกรูปแบบล้วนมี “การเรียน กับ การสอน” เป็นกลไกสำคัญในระบบเสมอ ซึ่งความงามของระบบการศึกษาทุกระบบและรูปแบบ คือการสร้างผลลัพธ์ร่วมกันของขั้วการเรียนและขั้วการสอน จนเห็นพัฒนาการเป็นภูมิรู้และประสบการณ์ทั้งในตัวผู้เรียนและในตัวผู้สอนไปพร้อมกัน
การจะผลักดันให้คนๆ หนึ่งทำอะไรซ้ำๆ ไปเรื่อยๆ โดยเฉพาะการฝึกฝนซักซ้อมเพียรทำจนเกิดผลในระยะยาวนั้น ต้องการมากกว่าแค่รู้ว่า… ต้องฝึกอย่างไร และหรือ ทำอย่างไรจึงจะเพียรพยายามได้ไม่ท้อถอย โดยเฉพาะเป้าหมายระยะยาวระดับวิสัยทัศน์ หรือ Vision ซึ่งต้องทำและสร้างหลายอย่างเพื่อให้ได้ตามเป้าหมายนั้น… และสิ่งที่จะ “ประครองให้การฝึกฝนซักซ้อมเพียรทำ” เกิดขึ้นจนไปถึงเป้าหมายระดับวิสัยทัศน์ ดังกล่าว ต้องการทัศนคติ หรือ Attitude ที่ไม่ขัดแย้งกับเป้าหมายบนวิสัยทัศน์นั้นเป็นอย่างน้อย
งานค้นคว้าจาก Behavior Design Lab ที่ Stanford University พบตัวแปรการสร้างหรือเปลี่ยนอุปนิสัยที่สำคัญ ที่สามารถโน้มน้าวคนให้เปลี่ยนพฤติกรรมได้ ซึ่งในที่นี่คือการเปลี่ยนจากพฤติกรรมจากคนไม่มีอุปนิสัยเพียรพยายาม ให้มีความเพียรพยายามได้ยิ่งกว่าเดิม…
วิสัยทัศน์ หรือ Vision ที่ประกอบด้วยความเพียรพยายาม หรือ Effort เพื่อค้นหาและสร้างระบบที่ดี ฝึกฝนเรียนรู้ ภายใต้ทัศนคติที่มุ่งเข้าหาวิสัยทัศน์อันเป็นเป้าหมายระยะยาว… ต้องพัฒนาที่อุปนิสัยหรือพัฒนาพฤติกรรมเป็นสำคัญ โดยมุ่งพัฒนาเป็นพิเศษกับ “พฤติกรรมที่ย่อท้อถอดถอยจากเป้าหมาย จนไม่เหลือความสำเร็จแม้เล็กน้อยให้ได้ยึดถือเชื่อมั่นตน” เพียงพอจะพาตัวเองไปถึงเป้าหมายโดยไม่ต้องพึ่งพาการอุ้มชูจากภายนอก
ไม่ว่าเราจะทำอะไรใหม่ก็แล้วแต่ แรกๆ จะสนุกและตื่นเต้นกับประสบการณ์ใหม่ แต่พอเวลาผ่านไประยะหนึ่ง ซึ่งเจ้าตัวจะผ่านประสบการณ์ที่สนุกตื่นเต้นไปหมดแล้ว แถมยังได้เรียนรู้และประเมินตัวเองพอที่จะตัดสินใจได้ว่า… จะพยายามต่อไป หรือ เลิกล้มดี… และคนส่วนใหญ่เลิกล้มและถอดความเพียรพยายามออกจากเป้าหมายนั้นไปเลย…
การฟังแบบ Empathy ก็ยังถือว่าไม่ใช่เรื่องยาก เพราะยังมีการฟังอีกอย่างหนึ่งที่ยากกว่า นั่นก็คือ… การฟังเสียงติชมหรือ Feedback ซึ่งสารที่ได้ยิน ส่วนใหญ่จะจู่โจมผู้ฟังมากกว่าสารแบบอื่นๆ ที่จะเป็นรองก็เพียงแต่การถกเถียงขั้นขัดแย้งตอบโต้ด่าทอเท่านั้น อันเป็นสารที่กระทบความรู้สึกของผู้ฟังอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยเฉพาะความรู้สึกด้านลบครีมหมักจากมีปฏิกิริยาตอบโต้ ค่อนข้างฉาบฉวยที่หมายถึง ขาดการไตร่ตรองก่อนการตอบโต้นั่นเอง
Problem Solving Cycle หรือ วัฏจักรการรับมือกับปัญหา แบบของ VESPA Mindset ได้ปรับวิธีและมุมมองปัญหาโดยตรง แทนการมองด้วยกรอบระดับสร้างผลลัพธ์ทางการศึกษาแบบของของ David A. Kolb… จึงส่งผลทำให้ Problem Solving Cycle สำหรับ VESPA Mindset สามารถทำความเข้าใจผ่านคำถามและแนวทางสะสางซึ่งเป็นทางเลือกมากมายเกิดขึ้นอย่างสร้างสรรค์โดยตรงด้วย…
แนวคิดของ Steve Jobs ว่าด้วย Connecting The Dots ซึ่งแฟนพันธ์แท้ของ Steve Jobs จะทราบดีว่า… เขาอธิบายความสำคัญของจุดเล็กๆ ในจังหวะชีวิตคนๆ หนึ่ง ที่เรียนรู้สะสมทักษะประสบการณ์มากมายเหมือนสะสมจุดเล็กเป็นทุนประดับปัญญาความสามารถเอาไว้… จนสามารถนำมาต่อใช้เป็นความคิดสร้างสรรค์มากมายได้เหมือนชิ้นส่วนของเล่น LEGO ที่คนมีชิ้นส่วนมากก็สามารถประกอบจินตนาการเป็นผลงานชิ้นใหญ่ๆ ให้ตัวเองได้
Steve Oakes และ Martin Griffin ผู้เขียนหนังสือ The Student Mindset: A 30-Item Toolkit For Anyone Learning Anything ได้ทำการสำรวจนักเรียนจำนวนหนึ่ง ที่เข้าใจเป้าหมายของตนเองและรู้จักวางแผนการเรียนรู้ฝึกฝนให้ตนเอง รวมทั้งสามารถระบุอุปสรรคปัญหาและวิธีแก้ไขข้ามผ่าน ที่เรียนรู้และตระเตรียมเอาไว้ในแผนอย่างดี
