คนน่ารักและดีไปหมดกับคนรอบข้าง ซึ่งดูแลใส่ใจคนอื่นถึงขนาด “ต้องตามใจคนอื่นตลอดเวลา” ถึงแม้จะมีบางเวลารู้สึกเจ็บปวด หรือ เศร้าใจกับบทบาทและสถานะของตัวเองในสายสัมพันธ์ที่ตัวตนและความต้องการถูกลากไปกับ “ความต้องการ” ของคนอื่นๆ รอบข้าง
มนุษย์ตามเอาใจคนอื่นตลอดเวลา หรือ The Pleaser หรือ People Pleaser จึงเป็นคนอีกกลุ่มหนึ่งที่หาความสุขได้ยาก เพราะความเป็นตัวของตัวเองได้ถูกกดทับ หรือ อาจจะถึงขั้นถูกทำลายตัวตนจากเงื่อนปมบางอย่าง โดยหันหลังให้ความต้องการของตัวเองอย่างสิ้นเชิงจนกลายเป็นคน “อะไรก็ได้” กับทุกคนรอบข้างรวมทั้งตัวเอง…
ซึ่งถ้าอธิบายด้วย Maslow’s Hierarchy of Needs อันเป็นพื้นฐานจิตวิทยาที่อธิบาย “ความต้องการที่แท้” ที่ทุกๆ คนมีเหมือนกัน… ในคนที่ต้องเอาใจคนอื่นตลอดเวลา หรือ ได้แต่ตามใจคนอื่นเสมอ จึงไม่เหลือตัวตนเพราะไม่มีความต้องการ หรือ Need ของตัวเองเลยในตารางชีวิต ซึ่งยากที่จะมีความภาคภูมิใจในตนเองในที่สุด ซึ่งบั่นทอนให้จิตใจได้ถึงขั้นหาความสดชื่นแจ่มใสมาชุบชูใจตัวเอง นานวันเข้าก็จะเห็นร่างกายเจ็บป่วยได้สารพัดอาการจนเกินบรรยาย
ประเด็นก็คือ เมื่อคนๆ หนึ่งวุ่นวายอยู่แต่กับความต้องการของผู้อื่นจนเข้าขั้น People Pleaser หรือ The Pleaser… คนๆ นั้นจะให้ความสำคัญกับความต้องการของคนอื่นมากกว่าความต้องการของตน ซึ่งคนๆ นั้นมักจะต้องเป็นฝ่าย “ปรับตัวอย่างมาก” เพื่อแลกกับการยอมรับและปฏิกิริยาเชิงบวกจากคนอื่นๆ ซึ่งอาจจะช่วยแก้ปัญหาของตัวเองได้ หรือ อาจจะทับถมปัญหาของตัวเองยิ่งกว่าเดิมก็ได้… ซึ่งนักจิตวิทยาได้นิยามบุคลิกภาพแบบให้ความสำคัญกับความต้องการของคนอื่นๆ เหนือกว่าความต้องการของตนเองว่า Sociotropy และ มักจะมีอาการทางจิตบางรูปแบบ หรือ หลายรูปแบบอยู่ด้วย เช่น
- Anxiety and Depression หรือ ความวิตกกังวล และ ซึมเศร้า อันเป็นจุดเริ่มต้นของปัญหาสุขภาพจิตหลายอย่างที่สามารถสร้างผลกระทบได้ไม่จำกัด
- Avoidant Personality Disorder หรือ ความผิดปกติทางบุคลิกภาพแบบหลีกเลี่ยง ซึ่งต้องการหลีกเลี่ยงสังคม รู้สึกบกพร่อง และยังอ่อนไหวต่อการถูกวิพากษ์วิจารณ์หรือการปฏิเสธ ปลีกตัวและหลีกเลี่ยงกิจกรรมกลุ่ม
- Borderline Personality Disorder หรือ BPD หรือ ภาวะบุคลิกภาพผิดปกติชนิดก้ำกึ่ง ซึ่งเป็นพวก “สามวันดี สี่วันเศร้า” คล้ายกับกลุ่มคนที่ป่วยเป็นไบโพลาร์แบบ “คุ้มดีคุ้มร้าย” เพียงแต่ BPD หรือ บุคลิกภาพผิดปกติชนิดก้ำกึ่งมักจะไม่มีกิริยาร้ายกาจใส่ผู้อื่น นอกจากจะปลีกตัวและซึมเศร้าแทน
- Codependency หรือ Dependent Personality Disorder หรือ ความผิดปกติทางบุคลิกภาพแบบพึ่งพิง ซึ่งเชื่อว่าตนเองต้องได้รับการโอบอุ้มดูแลจากคนนั้นคนนี้จนต้องเอาอกเอาใจ
การเป็น The Pleaser โดยต้องเอาใจคนอื่นไปหมด จนไม่ได้ใส่ใจตนเองถึงขั้นกลายเป็นบุคลิกภาพนี้… โดยส่วนใหญ่จะพบในบรรยากาศที่ทำงานส่วนมากที่มี “ชนชั้น หรือ Hierarchy” ในการควบคุมดูแลองค์กร โดยมักจะเห็น “ความเครียดระดับ Burnout หรือ หมดใจ หรือ หมดไฟในการทำงาน” และอยู่ไปเพื่อรอ “สนองความต้องการ” ของนาย หรือ ผู้บังคับบัญชาไปวันๆ ก็พอแล้ว
ส่วน The Pleaser ในกลุ่มเพื่อนและครอบครัวซึ่งเป็นปัญหาสายสัมพันธ์ที่มักจะนำไปสู่ “เรื่องแย่ๆ ในชีวิต” มากมาย และ ยังมีอยู่มากในสังคมนั้น… โดยส่วนตัวมองว่าเป็น “ความรักและความใส่ใจ กับ ความเห็นแก่ตัว” ที่สายสัมพันธ์ใกล้ชิดระดับสายเลือด และหรือ เพื่อนฝูง… ควรตอบแทนสมาชิกในสายสัมพันธ์ที่อ่อนแอเกินกว่าจะปกป้องความต้องการของตน โดยสามารถทำได้ง่ายๆ ด้วยการ “ไม่เห็นแก่ตัว” จนซ้ำเติม The Pleaser ให้ป่วยกว่าเดิมจนหาความสุขไม่ได้… ซึ่งคนปกติไม่ต้องเสียสละอะไรมากมาย
ส่วน The Pleaser… รักตัวเองให้เป็นก็พอ!
References…
