ความคิดสร้างสรรค์เป็นคำที่ถูกใช้อธิบายความสามารถในการพัฒนาแนวคิดใหม่ หรือ ใช้วัตถุดิบและทรัพยากร และหรือ ข้อมูลในรูปแบบใหม่ๆ โดยจะเห็นเป็นผลลัพธ์ หรือ ผลงานแบบใหม่ที่แตกต่างออกไปจากเดิมในทางที่สร้างสรรค์อันเป็นที่ประจักษ์
แต่การพูดถึงความคิดสร้างสรรค์ กับ การค้นหาและนำใช้ความคิดสร้างสรรค์นั้น… โดยทั่วไปจะถือว่าเป็นเรื่องไม่ง่ายสำหรับคนส่วนใหญ่ที่ไม่ได้มองความคิดสร้างสรรค์เชื่อมโยงกับปัญหา และ ข้อเท็จจริงในมุมมองที่ใหม่และหลากหลาย… ซึ่งในทางเทคนิคจะแยกความคิดสร้างสรรค์ออกจากปัญหาได้ยากมาก… การให้กำเนิดความคิดสร้างสรรค์ทั้งหมดจึงมีพื้นฐานมาจาก “การคิดออก” ว่าจะแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ได้อย่างไร… ซึ่งเทคนิคการคิดให้ออกว่าจะแก้ปัญหาอย่างสร้างสรรค์ได้อย่างไรมี 2 วิธีคือ…
- Originality หรือ คิดริเริ่ม… ซึ่งเป็นความคิดใหม่สดที่ได้จากมุมมองใหม่ที่มีต่อปัญหาเดิม
- Functionality หรือ ปรับแต่งฟังก์ชั่น… ซึ่งเป็นการคิดหาทางแก้ไขฟังก์ชั่น หรือ กลไกการทำงานที่ยังก่อปัญหาให้อยากแก้ไข
ในหนังสือ Creativity: Flow and the Psychology of Discovery and Invention ของ Mihaly Csikszentmihalyi ได้พูดถึงวาระ และ โอกาสที่ความคิดสร้างสรรค์จะปรากฏขึ้นว่า… บ่อยครั้งที่ความคิดสร้างสรรค์จะเห็นได้จาก…
- คนที่ตื่นรู้และเสาะแสวงหาความคิด หรือ ประสบการณ์แปลกใหม่
- คนที่มองโลกผ่านมุมมองใหม่ๆ ด้วยความคิดหลักแหลม
- คนที่ประสบความสำเร็จจากความคิดสร้างสรรค์อันยิ่งใหญ่ และ เป็นที่ยอมรับ เช่น Thomas Edison… Nikola Tesla หรือ Pablo Picasso ซึ่งคนแบบนี้จะมีทั้งพรสวรรค์ และ การเสาะแสวงหาความคิดและประสบการณ์ใหม่ด้วยความหลักแหลมอย่างสม่ำเสมอ
ความคิดสร้างสรรค์โดยทั่วไปจะมีหลายประเภท ซึ่งแม้แต่คนทั่วไปที่ไม่ได้มีอะไรพิเศษมากมายถึงขั้นจะคิดจะทำอะไรก็ออกมาดูดีมีไอเดียเด็ดมาอวด… บางครั้งบางโอกาสก็สามารถมีความคิดสร้างสรรค์มาเติมเต็มความภาคภูมิได้เหมือนกัน เพราะประเภทของความคิดสร้างสรรค์มีมากถึง 4 แบบ 4 ระดับได้แก่…
- Mini-c… เป็นความคิดสร้างสรรค์ส่วนตัวแบบคิดเองได้ประโยชน์เองคนเดียวเป็นครั้งคราว
- Little-c… เป็นความคิดสร้างสรรค์ส่วนตัวเพื่อแก้ปัญหาในชีวิตประจำวันของตัวเองให้ผ่านพ้นรอดตัวไปได้ด้วยดี
- Pro-C… เป็นความคิดสร้างสรรค์จากนักคิดที่สามารถวิเคราะห์สังเคราะห์แนวทางการแก้ปัญหาใหญ่ๆ ที่เกี่ยวกับตัวเองและกลุ่มคนที่เจอปัญหาเดียวกัน หรือ คล้ายกัน แต่ความคิดนั้นอาจจะถูกใช้ หรือ ไม่ถูกใช้ก็ได้
- Big-C… เป็นความคิดสร้างสรรค์ในระดับการสร้างผลงานยอดเยี่ยมในด้านใดด้านหนึ่ง ซึ่งความคิดสร้างสรรค์ประเภทนี้จะนำไปสู่ความโดดเด่น และ การยกย่อง เนื่องจากเป็นการสร้างสรรค์ที่สร้างการเปลี่ยนแปลงในวงกว้าง
ประเด็นก็คือ… เวลาพูดถึงความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งหลายๆ คนถือว่าเป็นคำแสลงเพราะเข้าใจนิยามความคิดสร้างสรรค์เป็นประเภท Big-C หรือ Pro-C ที่ไม่ได้มีเกิดขึ้นบ่อยๆ กับใครนัก ถ้าไม่ใช่คนเก่งมีพรสวรรค์ หรือเคยประสบความสำเร็จจากความคิดสร้างสรรค์ของตนเองมาก่อน… ทั้งๆ ที่ความคิดสร้างสรรค์แบบ Mini-c และ Little-c มักจะเกิดกับทุกคนที่ “ไม่ยอมหลบ–ไม่ยอมอู้” เพียงเพื่อจะเลี่ยงปัญหาที่คาดถึงไม่หมด และ หาทางแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าจนลุล่วงผ่านพ้นไป… ซึ่งถ้าฝึกฝน และ กล้าชนปัญหาใหญ่ขึ้นด้วยความรับผิดชอบ พร้อมมุมมองใหม่ และ ทักษะกับความรู้ใหม่ๆ เพื่อเอาชนะอุปสรรคอันท้าทายนั้น… การได้ชื่อว่าเป็นคนมีความคิดสร้างสรรค์ในสายตาคนอื่นย่อมเป็นไปได้อย่างแน่นอน
References…
