Zoonotic

ZOONOSES… โรคระบาดจากสัตว์สู่คน #FridaysForFuture

กรณีการป่วยของมนุษย์ จากเชื้อโรคที่ทำให้สัตว์ป่วยบ้าง หรือที่เคยเป็นเพียงเชื้อโรคประจำถิ่นบนตัวสัตว์บ้าง… ซึ่งอาจจะทำให้แค่ใครบางคนเจ็บป่วย หรือเจ็บป่วยติดต่อกันจนเกิดการระบาดของเชื้อโรคหรือที่เรียกว่าโรคระบาดจากสัตว์สู่คนนั้น… นับวันจะยิ่งมีอะไรในกอไผ่ให้น่าวิตกกังวลอีกมาก

ศ.นพ. ธีระวัฒน์ เหมะจุฑา หัวหน้าศูนย์วิทยาศาสตร์โรคอุบัติใหม่ คณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย อธิบายว่า โรคที่มาจากสัตว์ และสามารถติดต่อสู่คนได้ มีทั้งที่มาจากสัตว์ใกล้ตัวอย่างสุนัข แมว ไปจนถึงแมลงอย่าง ยุง ไร ริ้นต่างๆ โดยเชื้อโรคที่ติดต่อได้ไม่มีเพียงเชื้อไวรัสเท่านั้น ยังมีเชื้อแบคทีเรีย และเชื้อโรคประหลาดๆ อย่างอื่นอีกมากมาย

การติดต่อโรคจากสัตว์สู่คนมีได้หลายวิธี เช่น

  • การสัมผัสกับสัตว์ที่เป็นโรค หรือเป็นพาหะ เช่น จับค้างคาว หนู
  • สัมผัสกับมูลสัตว์ที่เป็นโรค
  • ถูกกัดจากสัตว์ที่เป็นโรค เช่น สุนัข แมว กระต่าย
  • บริโภคสัตว์ที่เป็นโรค เช่น นก หนู หมู วัว ทั้งจากการบริโภคเนื้อสัตว์เหล่านั้นโดยตรง และการชำแหละ หั่น ปรุงเนื้อสัตว์เหล่านั้นด้วยมือของเราเอง ฝุ่นฝอยละอองจากเนื้อสัตว์ และของเหลวต่างๆ ในเนื้อสัตว์อาจเข้าเยื่อบุต่างๆ ในร่างกาย เช่น สูดดมผ่านจมูก หรือนิ้วมือจับเนื้อสัตวมาขยี้ตา ฯลฯ

โดยสัตว์เหล่านี้อาจมีอาการป่วยให้เห็น หรือไม่มีอาการผิดปกติใดๆ เลยก็ได้ เพราะอาจเป็นสัตว์ที่อมโรค หรือเป็นพาหะเท่านั้น

ตัวอย่างกลุ่มโรคที่ติดต่อจากสัตว์สู่คน

  • ไข้สมองอักเสบนิปาห์ (ค้างคาว)
  • โบทูลิซึม (วัว สุนัข ม้า นก)
  • แอนแทรกซ์ (สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมแทบทุกชนิดรวมถึงสัตว์ปีกบางชนิด)
  • แผลหนอนแมลงวัน (แมลงวัน)
  • พยาธิแส้ม้า (สุนัขบ้าน และสุนัขป่า)
  • ท็อกโซพลาสโมซิส (แมว แกะ แพะ สุกร สุนัข)
  • คริปโตคอกโคสิส (วัว สุนัข เฟอร์เร็ต หนูตะเภา ม้า แกะ แพะ สุกร ลามะ และสัตว์ชนิดอื่น)
  • พยาธิตัวกลม (สุนัข แมว)
  • ลิชมาเนีย (สุนัข โคโยตี้ สุนัขจิ้งจอก สัตว์แทะ แมว ม้า)
  • โรคจากการเคลื่อนที่ของตัวอ่อนพยาธิ (สุนัข  สุกร กระต่าย แกะ โค สัตว์ตระกูลลิง ไก่ ไก่ป่า  แมวน้ำ และสัตว์ชนิดอื่นๆ)
  • พยาธิปากขอ (สุนัข แมว)
  • ไข้หวัดนก (สัตว์ปีก)
  • ไข้สมองอักเสบจากเชื้อไวรัสเวสต์ไนล์ (ค้างคาว ม้า แมว สุนัข สกั้งค์ กระรอก กระต่าย จระเข้ และคน)
  • ฝีดาษลิง (ลิง และสัตว์ฟันแทะหลายชนิด)
  • พิษสุนัขบ้า (สุนัข แมว โค กระบือ ม้า และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทุกชนิด)
  • นิวคาสเซิล (ไก่งวง เป็ด ห่าน นกแก้ว นกพิราบและนกกาน้ำ)
  • สมองอักเสบญี่ปุน (ม้า ลา สุกร โค แกะ แพะ สุนัข แมว สัตว์ป่า สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำ และนก)
  • ติดเชื้อไวรัสเฮนดรา (ม้า ค้างคาว แมว หนูตะเภา สุนัข กระต่าย ไก่)
  • ติดเชื้อไวรัสฮันตา (สัตว์ฟันแทะที่อาศัยในป่า)
  • ไข้หวัดใหญ่ (นก สุกร ม้า เฟอร์เร็ต และแมว)
  • สเตรปโทคอกโคสิส (ม้า หนูตะเภา สุกร สุนัข แมว ปลา ลิง วัว แกะ แพะ เฟอร์เรต และสัตว์ปีก)
  • ไข้คิว (แกะ แพะ วัว สุนัข แมว กระต่าย ม้า สุกร อูฐ กระบือ สัตว์ฟันแทะ และนกบางชนิด)
  • กาฬโรค (กระรอก กระจง หนู  แมว กระต่าย สัตว์ป่าที่กินเนื้อ แพะ แกะ และอูฐ)
  • ลายม์ (เห็บ สุนัข ม้า วัว กวางหางขาว หนูไมซ์ สัตว์จำพวกกระรอกเทา และแรคคูน)
  • เลปโทสไปรา (วัว แกะ แพะ หมู สุกร สุนัข แมว และสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่อาศัยในทะเล)
  • ติดเชื้ออีโคไล (วัว แกะ สุกร กวาง สุนัข และสัตว์ปีก)
  • วัวบ้า (วัว แกะ แพะ สุกร มิ้งค์ หนู ลิงมาโมเซท และลิงบางชนิด)

อาการเมื่อติดเชื้อโรคจากสัตว์

ส่วนใหญ่แล้วเมื่อมีอาการติดเชื้อโรคต่างๆ จากสัตว์ จะมีอาการ… ไข้… ปวดกล้ามเนื้อ ปวดข้อ… ปอดอักเสบ… ไต/ตับ อักเสบ

อันตรายจากโรคติดต่อจากสัตว์สู่นั้น… แต่ละโรคอาจมีอาการของโรคต่างกัน แต่อันตรายที่เกิดขึ้นกับผู้ที่ติดเชื้อโรคจากสัตว์ หรือติดจากผู้ป่วยที่ติดเชื้อจากสัตว์อีกต่อหนึ่ง คือ ความรุนแรงของโรคที่เกิดขึ้น ซึ่งอาจเป็นเชื้อไวรัส แบคทีเรีย หรือเชื้ออื่นๆ ที่ต้องการการรักษาอย่างทันท่วงที ก่อนที่จะลามไปติดเชื้อในอวัยวะส่วนอื่นๆ จนให้การรักษาไม่ทัน

กรณีการล่าสัตว์ป่าในห่วงโซ่อาหารแบบป่า… มาเป็นอาหารมนุษย์แล้วติดเชื้อตายผมจะขอข้ามไป เพราะถือว่ากรรมได้บังเกิดไปตามวัฏฏะและวัฏจักรไปแล้ว… แต่กรณีสัตว์หลายชนิดที่เป็นพาหะของเชื้อโรค ฟักตัวและเติบโตมากับขยะ น้ำเน่า และสภาพแวดล้อมที่ไม่ถูกสุขลักษณะเป็นพื้นฐาน เช่นยุง แมลงสาบ แมลงวัน หนู… ถือเป็นเรื่องแย่ๆ เรื่องหนึ่ง… ที่คนส่วนหนึ่งบนโลกใบนี้ ต้องคิดให้เยอะกว่านี้หน่อย!!! และทุกๆ คนต้องร่วมแรงกว่านี้อีกเยอะๆ หน่อย!!!

น่าจะดี!!!

#FridaysForFuture

อ้างอิง

Facebook
Twitter
LinkedIn
Pinterest
Tumblr

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Recent Posts